Mülâkatı Yapan: Doç. Dr. Süleyman BAKİ Mülâkat: A. Hüsrev ADİLOĞLU-Kürşad KARACA دوچ. در. سليمان باقي / ملاقات: احمد خسرو عادل اوغلي- كورشاد قراجه  أوڭجه لكله  خوش گلديڭز. سزلري بوراده  گورمكدن، بوراده  آغيرلامقدن، مسافر اولارق گورمكدن موتلولق دويويورز. هم اسكوبلي اولارق هم ده  انصار برلگي آدينه  تشكّرلريمي صونويورم. آيريجه  بويله  بر فرصتي ويرديگڭز ايچون، شخصڭزله  درگي يه  و بتون چاليشانلره  تشكّر ايدييورز. بن، ١٩٧٥ اسكوب طوغولي يم. ايلك ئوگرتيممي آنا دیلمده ، تركجه ده ؛ اسكوبده ، يانه سانداسكي ايلك اوقولنده  تماملادم. ١٩٩٠ ييلنده  بروسه  ماجرامز باشلادى. اسكوب ايله  بروسه  آراسنده  تاريخي و معنوي بر باغ وار. او باغ اولسه  گرككه  بزي بورايه  چكدي. بروسه  امام خطيب ليسه سندن ١٩٩٣’ده مأذون اولدم. داها صوڭره  ليسانس اگيتيممي اولو طاغ أونيورسيته سي الهيات فاكولته سنده  تماملادم. يوكسك ليسانسمي ٢٠٠١ ييلنده  تماملاينجه  اسكوبه  گري دوندم. دوندكدن صوڭره  تركيه دن آلديغمز اگيتيم و خدمت آڭلايشيله ، هم دين اگيتيمي هم ده  صوسيال خدمتلر آڭلامنده  چاليشمه لريمزي سورديردك. طلبه لك ييللرنده  ده  بوراده كي ديني فعاليتلر، جامع واعظلك گورولريمز دوام ايتدي. قالقاندلن فَتووه  دولت أونيورسيته سنده  شرقيات بولومنده  فلسفه  فاكولته سنڭ عثمانليجه  خواجه لغي وظيفه مي دوام ايتديرييورم. صوڭ بر بچوق ييلدر ده  چايير بلديه سنده  هم مجلس أويه لگي هم ده  باشقان وكيلي اولارق گورولريمزي ياپمه يه  غيرت ايدييورز. QR kodu okutmak için mobil cihazınızda ilgili yazılımlardan birinin yüklü olması gerekmektedir.   فتووه  أونيورسيته سنده  عثمانليجه  درسلرنده  قاچ أوگرنجي واردي، ناصلدي؟ عثمانليجه يله  طانيشان أوگرنجيلر نه لر حسّ ايتديلر؟ اسكوب أونيورسيته سي كتبخانه سنده  برچوق عثمانليجه  اثر اولديغني گورويورز. بر شرقيات بولومنڭ اكسيكلگي حسّ ايديلييور ايدي ماكدونيه ده . بولوم باشقانمز عدنان بگڭ يوغون غيرتيله ، أونيورسيته نڭ مثبت باقيشيله ، دولت أونيورسيته سنده  ايلك دفعه  شرقيات بولومي آچيلدي. ٢٠١١ ييلنده  عثمانليجه  درسلرينه  باشلادق. ايلك دونملرده  أوگرنجيلر تديرگينديلر. عثمانليجه  دیننجه  مع الاسف فرقلي بر آلغي وار. بو نقطه ده ، أوگرنجيلريمزڭ غيرت و صميميتلريله  مسافه  قات ايتديگمزي دوشونويورم. درس كتابي اولارق بروسه  الهياتدن خواجه مز پروف. در. نفاير خيزلي بگڭ عثمانلي تركجه سي آدلي كتابنى تعقيب ايتدك. اك اولارق رحمتلي فاروق تيمور طاش خواجه مزڭ و بوگون يونس امره  انستيتوسي باشقاني اولان پروف. در. حياتي بگڭ كتابلريني تعقيب ايدييورز. عثمانليجه يه  ايلگي، هر گون براز داها آرتييور. أونيورسيته ده  درسلره  دوام نقطه سنده  ده  اڭ ايلگي گورن بر دانه سي عثمانليجه در. عثمانلي عدالتنه ، عثمانلي خوش گوروسنه ، عثمانلي دولتنڭ بورايه  گتيرمش اولديغي او گوزللكلره  اولان حسرتدن ويا محبّتدن، عثمانليجه  تركجه سنه  ده  محبّتڭ دوام ايتديگني گورويورز. عثمانليجه يي ايلك دفعه  گورن، ايلك دفعه  دويان أوگرنجيلريمز اولدي. طبیعی زمانله  ايش برلگي ايچريسنده  مسافه  قات ايديلدي. ٢٠١٢ يازنده  بز شرقياتده كي أوگرنجيلريمزڭ بيوك بر قسمنى بروسه  اولو طاغ الهيات فاكولته سنڭ دستگيله  ٢ هفته  قدر بروسه ده  مسافر ايتدك. اوراده  گوزل بر قورس گرچكلشديردك. ان شاء الله أوڭمزده كي ييللرده  ده  دوام ايدر. بزم شرقيات بولوممزده  ٢ آلت دال وار. بريسي عرب ديلي و ادبياتي، بري ده  ترك ديلي و ادبياتي. عثمانليجه  درسي هر ايكي بولومه  ده  خطاب ايدييور. يوكسك ليسانسده  ده  عثمانلي ديپلوماسيسي درسي گورويورلر. بو درسه  يوكسك لسان دوزينده  تقريبًا ٣٠ أوگرنجي قاتيلدي. ان شاء الله أوڭمزده كي سنه  دوقتوره  پروغرامي آچيلاجق. بو رقملر بزه  شوني گوسترييور. ايلگي و علاقه  وار. بونڭله  برلكده  ماكدونيه  ايله  تركيه  آراسنده ، فرقلي أونيورسيته لرده  عثمانلي تركجه سني أوگرنه جك، مأذون اولدقدن صوڭره  ده  آرشيو بولوملرنده  چاليشمه  غارانتيسيله  بورسلي أوگرنجي گوندرمه  قراري آليندي. بالقانلرده  صوڭ زمانلرده  تركيه  يه يوغون بر ايلگي وار. بونڭ بر نقطه سي، بر پنجره سنده  ده  عثمانليجه يه  و عثمانلي يه  اولان محبّتي و سوگي يي گورويورز. ذاتًا بو جغرافيه لر عصرلردن بري بو يازي يي، بو حرفلري قوللانييور. ١٩٢٨’ده  تركيه ده  حرف انقلابي ياپيلمه سنه  رغمًا، بالقانلرده  بو حروفات دوام ايتدي. خاطرلارم بابام، داييلريمز، دده لريمز يعني عائله  اعتباريله  عثمانليجه يي بيليرز. بن چوجقكن چوق ايي خاطرلايورم، احمد جودت پاشانڭ قصاص انبيا كتابنى عثمانليجه سندن اوقوردم. او تركجه  ١٩٨٠’لره  قدر دوام ايتدي. يعني عثمانليجه  بو طوپراقلرده  ياشييور حالا. قولاي قولاي اونوتولمدي عثمانليجه ، اونوتولماياجق ده . تركيه ده  بز لاتين آلفابه سني أوگرنيركن معلّملريمز طرفندن بزه  سويلنن بر شي وار؛ ”١٩٢٨ ييلنده  ياپيلان حرف دوريمي، عثمانلي تركجه سنڭ أوگرنيلمه سنڭ چوق زور اولمسي، چوق قارماشيق بر آلفابه  اولمسي نه دنيله  ياپيلدي؛ بونڭ يرينه  چوق بسيط اولمسي سببيله  لاتين آلفابه سي گتيريلدي.“ بز ده  بو بيلگيلرله  بويودك. بز ده  سزه  صورالم، سزجه  عثمانليجه  أوگرنمك زورميدر، قولايميدر؟ قرآن اگيتيمي گورمش بر انسان، راحتلقله  عثمانليجه يه  آداپته  اولابيلير. عثمانليجه ، تركجه ، عربجه  و فارسجه دن اولوشمش بر ديلدر. گچمشمزه  باقديغمزده  شوني گورورز،  بو ديلڭ وارلغي، ساده جه  حرفلر اولارق دگلكه ، كلمه لر اعتباريله  ده  بزه  يبانجي دگلدر. عثمانلي تركجه سي دييورز يعني تركجه . بزدن اولان بر شي حد ذاتنده . نه  واركه  قانون دگيشيكلگيله  بر آنده  تاريخه  سد اورولمه يه  چاليشيلمش. اوقومه  يازمه  بيلن انسانلر، او گوندن صوڭره  اوقوياماز حاله  گلمشلردر. بنم آننه م -رحمتلي- لاتين حرفلريني صوڭ زمانلرنده  أوگرندي. هپ عثمانليجه دن اوقويورلردي. بو ياساق قونمقله  برابر، رد ایديلمسي سوز قونوسي دگل. بو آچيدن باقديغمزده ، عثمانلي تركجه سي چوق زور دگل. يعني هيچ بيلمديگمز، يبانجي بر ديل دگلدر. شو واركه  اجدادينڭ ميراثندن قورقولمامسي گركييور. تاريخمزه ، كولتوريمزه  يبانجي قالينمامسي گركييور. بريلري اوڭا سد اورمق ايسته دي، انگل اولمق ايسته دي اما بونڭ آشيلاجغي قناعتنده يم. عثمانليجه  سچمه لي درس اولارق اوقوللرده  اوقوتولمه يه  باشلاندي. طولاييسيله  بزدن اولان بر شي تكرار بزه  اعاده  ايديلمسي و بزم ده  بوڭا صاحب چيقمه مز گركييور. ١٩٢٨’ده ، ”تركلرڭ حرفلري دگلدر!“ دينيله رك عصرلردر قوللانيلان حرفلر ردّ ايديلدي. ألشديرمك آڭلامنده  سويله مييورم، صوسيولوژيق بر اولاي اولارق باقييورم. فقط اونڭ يرينه  گتيريلن حرفلر، يينه  ترك حرفلري دگل. بو سفر لاتين حرفلري گتيريلدي. اويسه كه  تركلرڭ عصرلردر قوللاندقلري حرفلر و لسان قالديريلدي و اونڭ يرينه  لاتين آلفابه سي گتيريلدي. دقّت ايدرسه ڭز، اسرائيل ١٩٤٨’ده  آلديغي بر قرارله  عبرانيجه  آلفابه يه  دونويور. ژاپونلر و هكذا چين… زور گوزوكن آلفابه لرينه  صيم صيقي ياپيشييورلر. عثمانلي ملّتلرينڭ تركيله ، عربيله ، كرديله ، آرناؤديله  تاريخه  باقديغنده  آتالرينڭ بيراقديغي كولتور ميراثنى اوقويابيلمسي لازم. عثمانليجه  قولايدر، كيمسه  بوندن قورقماسين. بز تركيه ده  خيرات وقفي اولارق ٢٠١٢ ييلنده  ملّي اگيتيم باقانلغيله  بر پروطوقول ياپدق. ٢٠١٤ ده پروطوقولی یڭیله دك. خلق اگيتيمي مركزلرنده  عثمانليجه  قورسلري اجرا ايديلدي، ایدیلییور. گوزل دونوشلر آلدق. ماكدونيه ده  عثمانليجه  أوگرنيلمسي ناصل بر قارشيلق بولور، تپكيلر ناصل اولور؟ تاريخ بر ملّتڭ باشيدر. بر وجودڭ باشسز قالمسي ناصلكه  بر آڭلام افاده  ايتمييورسه ، گچمشندن قوپمش بر ملّت ده  گله جگه  صاغلام آديملرله  ايلرله يه مز. ترك ملّتي، مدنيت قورابيلمش بر ملّتدر. تركدن قصدم ساده جه  تركلر دگل، امّت آڭلامنده  سويلیيورم. بو نقطه ده ، تاريخله  بولوشان بر طوپلومڭ، مطلقا گله جگه  دائر سوزي و پروژه سي اولمليدر. بوني ياپابيلمك ايچون ده  تاريخله  ارتباطمزڭ ايي اولمسي گركييور. تاريخله  ارتباطمزڭ اولمسي ايچون ده  عثمانليجه  بيلمك الزمدر. شو آنده  تركيه  جمهوريتي صينيرلري طيشنده  اولان اما اسكيدن عثمانلي طوپراغي اولان طوپلوملرڭ اورتاق گچمشي تركيه  آرشيولرنده در. يحيي كمال بياتلينڭ ديديگي گبي، كوكي ماضيده  اولان آتی يز. بزي آتی يه  طاشيياجق اڭ أونملي عنصرلردن بر دانه سي ده  عثمانليجه در. بو آچيدن، عثمانليجه نڭ أوگرنيلمسي و أوگرتيلمسي بيوك بر اهمّيت عرض ايتمكده در. بالقانلرده كي عثمانليجه  اثرلرڭ طورومندن بحث ايدرميسڭز؟ نره ده ، نه  قدر آچيق بلگه ، يازمه ، كتاب وار؛ نه  قدرينه  اولاشابيلييورسڭز؟ ماكدونيه  أوزلنده  باقمق گركيرسه ، ماكدونيه  دولت آرشيوي سوز قونوسي، بر ده  دولت كتبخانه سي اولارق ويا اسكوب كتبخانه سي اولارق ده  ذكر ايديلييور. بوراده  گرچكدن زنگين بر تاريخ، زنگين بر اوراق خزينه سي وار. صوڭ برقاچ ييله  قدر بورالره  اولاشمق قولاي دگلدي. أوزللكله  يوغوسلاويه  زماننده  نادر كيشيلر بو اوراقلره  اولاشابيلييوردي. ١٩٩١’دن يعني باغيمسزلقدن صوڭره ، بالخاصّه  ٢٠٠٠’دن بو يانه  بو اوراقلرڭ يڭيدن گون يوزينه  چيقاريلمسي نقطه سنده  گوزل آديملر آتيلدي. گوزل چاليشمه لر ياپيلدي. تركيه  جمهوريتي عثمانلي آرشيولري دائره سيله  ماكدونيه  دولت دائره سي آراسنده  گوزل مناسبتلر سوز قونوسي. صوڭ ييللرده  تيكانڭ و يونس امره  وقفنڭ قاتقيلريله  گوزل چاليشمه لر اولدي. عثمانلي آرشيولري دائره سندن آرقداشلرله  گوروشدم؛ بر غروپ آرقداشمز ٣ آيلق بر چاليشمه  ياپاجقلر. بو بلگه لرڭ ديژيتال اورتامه  آقتاريلمسي قونوسنده  چاليشمه لر ياپيلييور. صوڭ اولارق شوني سويله مك ايستييورز. تركيه ده  خيرات وقفي اولارق عثمانليجه  بر درگي يايينلييورز. بو درگي يي ناصل بولديڭز، نه لر سويله مك ايسترسڭز؟ عثمانليجه  درگيسي گوزل بر چاليشمه . بيلديگم قدريله  بو آلانده  تك چاليشمه . يقينًا تعقيب ايدييورم. سزلره  ده  بزلره  بو فرصتي ويرديگڭز ايچون تشكّر ايدييورم. گچنلرده  أوگرنجيلريمزه  بو درگيدن -هم سمينر آڭلامنده  هم ده  أورنك اولمسي آچيسندن- درس ياپدق. حتّی أوگرنجيلريمزه  ده  برر نسخه  طاغيتدق. ان شاء الله بونڭ دوامي ده  گله جكدر. بوندن چوق ممنون قالديلر. حقيقتًا بويله  بر درگي يه  اولاشمه لري، تعقيب ايده بيلمه لري چوق أونمليدر. بوراده  روم ايليده ، بالقانلرده  عثمانلي روحنڭ، عثمانليجه نڭ حالا وار اولديغني، ياشاديغني، ياشاتيلمه يه چاليشيلديغني افاده  ايتمك ايستييورم. روم ايلي جغرافيه سيله  آناطولي جغرافيه سنڭ قرداشلگنڭ عصرلره  طايانديغني و بو قرداشلگڭ دوامي نقطه سنده  اورتاق چاليشمه لرڭ مطلقا دوام ايتمه سي گركديگني افاده  ايتمك ايستييورم. روم ايلي گوچلي اولورسه  آناطوليده  گوچلنير. آناطولي جغرافيه سي گوچلي اولورسه  بو جغرافيه  ده  كنديني داها راحت حسّ ايدر. بو آچيدن بربرينڭ متمّمي اولان جزؤلردر. بري اكسيك اولديغي زمان لا تمام اولور. هر ايكيسي ده  بربرينڭ تماملاييجيسي اولور. انشاء الله بو دوستانه  مناسبتلر بوندن صوڭره  ده  دوام ايده جكدر. بوندن صوڭره كي چاليشمه لريڭزده  باشاريلر ديلييورم.

٧ صوريده  حرف انقلابي ٨٤ ييل أوڭجه  عرب الفباسي ياساقلاندي، لاتين آلفابه سنه  طايانان ”يڭي ترك حرفلري“ قبول ايديلدي. حرف انقلابي برچوق آچيدن ’بڭزرسز‘ بر قراردي. آنجق اوزون بر سوره  طارتيشيلامدي، بعض گرچكلر تك يانلي اولارق تحريف ايديلدي. انقلابڭ ٥٠ نجی ييلنده  ترك تاريخ قورومي طرفندن دوزنلنن سمپوزيومده  اكرم أوچ ييگيت آدلي تاريخ أوگرتمني ’عثمانليجه يي بعض چوجقلريمزه  اولسون أوگرتمه مز گركير‘ ديينجه  بر يوهالانمديغي قالمشدي. س ١: حرف انقلابي لاتين حرفلري تركجه يه  داها اويغون اولديغي ايچونمي ياپيلدي؟ ج ١: هر ديل فرقلي سسلره  صاحبدر. انقلابجي منطقدن گيدرسه ك هر ديله  اويغون بر آلفابه  گليشديرمه مز گركير. آلفابه  صنعيدر، ديل طبيعي. هر ديلڭ آلفابه يله  صورونلري واردر و مكمّل آلفابه  يوقدر. اويومسزلقلر اصلاحاتله  حلّ ايديلمه يه  چاليشيلير. نيته كيم فرانسزلر صوڭره دن K و W حرفلريني آلارق آلفابه لرنده كي حرف صاييسني ٢٦’يه  چيقارمشلردي. س ٢: عرب حرفلري زوردي، اوقومه  يازمه  قولاي أوگرنيله مييوردي دينيلييور. قولايلغڭ ايلرله مه يله  بر ايلگيسي وارميدر؟ ج ٢: آلفابه ڭزڭ أوگرنيلمسي زور ايسه  دگيشديرمزسڭز، اصلاح ايدوب اوڭا گوره  بر أوگرتيم سيستمي تطبيق ايدرسڭز. ژاپونلر حالا دنيانڭ اڭ صيقي اگيتيم سيستملرندن برينه  صاحب اولدقلرندن غرور دويارلر. لاتين آلفابه سنه  گوره  أوگرنيلمسي زور اولان ديللريله  لاتين آلفابه سي قوللانان برچوق آوروپه  ئولكه سندن فضله  صنايعلشمش اولمه لري بونڭ قانيتيدر. مسلمانلر عرب آلفابه سيله  دنيانڭ اڭ گوركملي مدنيتلرندن برينى انشا ايدركن عين دونمده  لاتين آلفابه سي قوللانان آوروپه  قراڭلق چاغده  ياشييوردي. ديمككه  كرامت آلفابه ده  دگل، اوني قوللانانڭ مهارتنده در. س ٣: ”معاصر مدنيت سويه سنڭ أوزرينه  چيقمق“ ايچون ياپيلانلردن بري ده  حرف انقلابيدي. حرفلري دگيشديره رك بو ايش باشاريلابيليرميدي؟ ج ٣: بو ده  منطق طيشي بر گركجه ، زيرا أويله  اولسه يدي يارين چين ’ معاصر مدنيت سويه سني اولوشديردي دييه لم، بو طورومده  اوڭا يتيشمك ايچون آوروپه  و آمریقه چين آلفابه سنيمي بنمسه يه جكدر؟ س ٤: حرف انقلابنڭ گرچك آماجي نه يدي؟ ج ٤: گورونوشده  بزه  پك چوق گركجه  صونولیيور اما بونلرڭ ايلر طوتار يانلري يوق. آنجق گرچك آماجي فيصيلدايان برقاچ ’اعترافجي‘ موجود. يعقوب قدرينڭ شو سوزي گبي: ”بز لاتين آلفابه سيله  باتي جامعه سنه  آرقه  قاپيلردن دگل، أوڭ قاپيدن گيرمه  امكاننى بولابيلدك.“ باش باقان اينوني ييللر صوڭره  ”حرف انقلابنڭ اڭ بيوك فائده سي، كولتور دگيشمه سني قولايلاشديرمسيدر. ترك ملّتنى بر كولتور عالمندن بر باشقه سنه  نقل ايتمشدر.“ اعترافنده  بولونمشدر. آلفابه  دگيشيمنڭ معمارلرندن احمد جواد امره  ”عرب يازيسيله  باتي كولتوريني بنمسه مك امكانسزدي.“ دييه  يازمشدر. ديمككه ، گرچك آماچ، باتي مدنيتنه  گچمكدي، عثمانلي يي، اسلامي و قرآني تمثيل ايدن بر يازيله  يوللرينه  دوام ايده مزلردي. س ٥: بزدن باشقه  حرف انقلابي ياپان ئولكه لر اولديمي؟ ج ٥: اشغالجي فرانسزلرڭ خائيتي و ويئتنامده  ياپدقلري گبي طيشاريدن دگل ده  كندي اراده سيله  حرف انقلابنى ياپان ٢ ئولكه  وار مودرن چاغده . بري بزز، ديگري اسرائيل. آنجق مهم بر فرقله : بز عرب يازيسني گري بيراقديرييور دييه  ترك ايدركن، اسرائيل، همن بتون يهودي وطنداشلري لاتين حرفلريني بيلديگي حالده  ترسندن بر حرف انقلابي ياپدي و ٢ بيڭ ييل أوڭجه كي ئولو و أوگرتيلمسي چوق زور عبراني آلفابه سني ديريلتدي. أه، سفره ڭزه  قويديغڭز كوپك باليغي گني آشيلانمش طوماتسڭ تخوملريني بو مرتجع دولتدن آلديغمزه  گوره  پك ده  گري يه  گيتمش صاييلمازلر دگلمي؟ س ٦: حرف انقلابنڭ الهام قايناقلري نه لردر؟ ج ٦: ١٩٢٦ باكو قونغره سي گبي أورنكلر وار اما ١٩٢٧’ده  فلسطينده  بر يهودينڭ لاتين حرفلريله  اما عبرانيجه  ياييملادیغي كتابي گورمزدن گله مه يز. اتهامار بن آوي آدلي بو لاتين حرفلري صاوونوجيسي، ديندار يهوديلرجه  طوپه  طوتولمش و الهامنى تركلردن آلديغي ادّعا ايديلمشدي. بن آوي ايسه  كنديني شويله  صاوونمشدي: ”بو فكري بن آتاتركدن آلمدم، عكسنه  اونڭ الهام قايناغي بنم. ١٩١١’ده  قدسه  گلديگنده  مصطفي كماله  عثمانلينڭ گله جگنڭ لاتين حرفلرنده  ياتديغني آڭلاتمشدم، او ده  اقناع اولمشدي. حتّی ’لاتین حرفلرينڭ شرفنه ‘ دييه  برابر قدح قالديرمشدق!“ س ٧: پكي اوقور يازارلق آرتديمي؟ ج ٧: پروف. اويغور قوجه باش اوغلنڭ بليرتديگنه  گوره  ايلك هوسله  ملّت مكتبلرينه  بر ميليوندن فضله  كيشي دوام ايتمش اما آنجق بونڭ ياريسي مأذون اولابيلمشدي! حرف انقلابندن أوڭجه  بر ميليون اوقور يازاريمز واردي. ببكلري چيقارديغمزده  بو، عثمانليدن يوزده  ١٩ گبي بر اوقور يازار نفوس دور آلينديغني گوسترير. ١٩٣٥’ه  گلديگمزده  ايسه  ٧ ييلده  ١،٥ ميليونلق بر آرتيش گرچكلشمش، صوڭره كي ييللرده  بو آرتيشڭ خيزي گيدرك ياواشلامشدر. يعني آتاتركڭ ١٩٢٨’ده كي ”١ يا ده  ٢ ييل ايچنده  هركس اوقور يازار اولاجقدر.“ أوڭ گوروسي طوتمامشدر. داها صوريلاجق چوق صوري و ويريله جك جواب وار اما باشقه  سفره . يهودي آورام غلانتي، جوابمي أوزتله مش ناصل اولسه : ”عربي حرفلري، ترقّيمزه  مانع دگلدر!“ مصطفي آرمغان 84 yıl önce Arap elifbası yasaklandı, Latin alfabesine dayanan “yeni Türk harfleri” kabul edildi. Harf İnkılabı birçok açıdan ‘benzersiz’ bir karardı. Ancak uzun bir süre tartışılamadı, bazı gerçekler tek yanlı olarak tahrif edildi. İnkılabın 50. yılında Türk Tarih Kurumu tarafından düzenlenen sempozyumda Ekrem Üçyiğit adlı tarih öğretmeni ‘Osmanlıcayı bazı çocuklarımıza olsun öğretmemiz gerekir’ deyince bir yuhalanmadığı kalmıştı. S 1: Harf İnkılabı Latin harfleri Türkçeye daha uygun olduğu için mi yapıldı? C 1: Her dil farklı seslere sahiptir. İnkılapçı mantıktan gidersek her dile uygun bir alfabe geliştirmemiz gerekir. Alfabe sunidir, dil tabii. Her dilin alfabeyle sorunları vardır ve mükemmel alfabe yoktur. Uyumsuzluklar ıslahatla halledilmeye çalışılır. Nitekim Fransızlar sonradan K ve W harflerini alarak alfabelerindeki harf sayısını 26’ya çıkarmışlardı. S 2: Arap harfleri zordu, okuma yazma kolay öğrenilemiyordu deniliyor. Kolaylığın ilerlemeyle bir ilgisi var mıdır? C 2: Alfabenizin öğrenilmesi zor ise değiştirmezsiniz, ıslah edip ona göre bir öğretim sistemi tatbik edersiniz. Japonlar hâlâ dünyanın en sıkı eğitim sistemlerinden birine sahip olduklarından gurur duyarlar. Latin alfabesine göre öğrenilmesi zor olan dilleriyle Latin alfabesi kullanan birçok Avrupa ülkesinden fazla sanayileşmiş olmaları bunun kanıtıdır. Müslümanlar Arap alfabesiyle dünyanın en görkemli medeniyetlerinden birini inşa ederken aynı dönemde Latin alfabesi kullanan Avrupa karanlık çağda yaşıyordu. Demek ki keramet alfabede değil, onu kullananın maharetindedir. S 3: “Muasır medeniyet seviyesinin üzerine çıkmak” için yapılanlardan biri de Harf İnkılabıydı. Harfleri değiştirerek bu iş başarılabilir miydi? C 3: Bu da mantık dışı bir gerekçe, zira öyle olsaydı yarın Çin ‘muasır medeniyet seviyesini oluşturdu diyelim, bu durumda ona yetişmek için Avrupa ve ABD Çin alfabesini mi benimseyecektir? S 4: Harf İnkılabının gerçek amacı neydi? C 4: Görünüşte bize pek çok gerekçe sunuluyor ama bunların iler tutar yanları yok. Ancak gerçek amacı fısıldayan birkaç ‘itirafçı’ mevcut. Yakup Kadri’nin şu sözü gibi: “Biz Latin alfabesiyle Batı camiasına arka kapılardan değil, ön kapıdan girme imkânını bulabildik.” Başbakan İnönü yıllar sonra “Harf İnkılabının en büyük faydası, kültür değişmesini kolaylaştırmasıdır. Türk milletini bir kültür âleminden bir başkasına nakletmiştir.” itirafında bulunmuştur. Alfabe değişiminin mimarlarından Ahmet Cevat Emre “Arap yazısıyla Batı kültürünü benimsemek imkânsızdı.” diye yazmıştır. Demek ki, gerçek amaç, Batı medeniyetine geçmekti, Osmanlı’yı, İslam’ı ve Kur’an’ı temsil eden bir yazıyla yollarına devam edemezlerdi. S 5: Bizden başka Harf İnkılabı yapan ülkeler oldu mu? C 5: İşgalci Fransızların Haiti ve Vietnam’da yaptıkları gibi dışarıdan değil de kendi iradesiyle Harf İnkılabını yapan 2 ülke var modern çağda. Biri biziz, diğeri İsrail. Ancak mühim bir farkla: Biz Arap yazısını geri bıraktırıyor diye terk ederken, İsrail, hemen bütün Yahudi vatandaşları Latin harflerini bildiği halde tersinden bir Harf İnkılabı yaptı ve 2 bin yıl önceki ölü ve öğretilmesi çok zor İbrani alfabesini diriltti. Eh, sofranıza koyduğunuz köpek balığı geni aşılanmış domatesin tohumlarını bu mürteci devletten aldığımıza göre pek de geriye gitmiş sayılmazlar değil mi? S 6: Harf İnkılabının ilham kaynakları nelerdir? C 6: 1926 Bakü Kongresi gibi örnekler var ama 1927’de Filistin’de bir Yahudi’nin Latin harfleriyle ama İbranice yayımladığı kitabı görmezden gelemeyiz. İthamar Ben-Avi adlı bu Latin harfleri savunucusu, dindar Yahudilerce topa tutulmuş ve ilhamını Türklerden aldığı iddia edilmişti. Ben-Avi ise kendini şöyle savunmuştu: “Bu fikri ben Atatürk’ten almadım, aksine onun ilham kaynağı benim. 1911’de Kudüs’e geldiğinde Mustafa Kemal’e Osmanlı’nın geleceğinin Latin harflerinde yattığını anlatmıştım, o da ikna olmuştu. Hatta ‘Latin harflerinin şerefine’ diye beraber kadeh kaldırmıştık!” S 7: Peki okur yazarlık arttı mı? C 7: Prof. Uygur Kocabaşoğlu’nun belirttiğine göre ilk hevesle Millet Mekteplerine 1 milyondan fazla kişi devam etmiş ama ancak bunun yarısı mezun olabilmişti! Harf İnkılabından önce 1 milyon okur yazarımız vardı. Bebekleri çıkardığımızda bu, Osmanlı’dan yüzde 19 gibi bir okur yazar nüfus devralındığını gösterir. 1935’e geldiğimizde ise 7 yılda 1,5 milyonluk bir artış gerçekleşmiş, sonraki yıllarda bu artışın hızı giderek yavaşlamıştır. Yani Atatürk’ün 1928’deki “1 ya da 2 yıl içinde herkes okur yazar olacaktır.” öngörüsü tutmamıştır. Daha sorulacak çok Soru ve verilecek Cevap var ama başka sefere. Yahudi Avram Galanti, cevabımı özetlemiş nasıl olsa: “Arabi harfleri, terakkimize mani değildir!” Mustafa ARMAĞAN

Ömer Âbid Çeşmesi عمر عابد چشمه سي Hüve’l-Bâkî Merhûm ve mağfûru’l-muhtac İlâ rahmeti Rabbihi’l-Gafûr İslambol’dan Bandırma’ya müsâfireten Gelen tuzcu Seyyid Mahmud Ağa ruhuna rızaen lillahi Teâlâ bihürmeti’l-Fâtiha 7 Ramazan- Şerif Sene 1183   هوالباقي مرحوم و مغفور المحتاج الی رحمت ربّه الغفور اسلامبولدن باندرمه يه  مسافرتا گلن طوزجي سيّد محمود آغا روحنه  رضاءً لله تعالي بحرمة الفاتحه  ٧ رمضان شريف سنه  ١١٨٣ Sultan Selim Efendimizin cariyelerinden Sâhibü’l-hayrât merhume tıflî Gül Hanımın Rûh-ı şerifi içün Allah rızâsîçün fâtiha 15 Rebiülâhir Sene 1223   سلطان سليم افنديمزڭ جاريه لرندن صاحب الخيرات مرحومه  طفلي گل خانمڭ روح شريفي ايچون الله رضاسيچون فاتحه  ١٥ ر سنه  ١٢٢٣ Hayr ondan Allah içün bu çeşmeyi Yaptı Sultan Ahmed ol zıll-i Hudâ Suyunu nûş eyleyen bulsun hayat Halka can-bahş olsun aksın dâimâ Deh düşünce hâfızâ tarih olur Vere ehl-i meşrebe bu mâ safâ   خير اوندن الله ايچون بو چشمه يي ياپدي سلطان احمد اول ظلّ خدا صويني نوش ايلين بولسون حيات خلقه  جانبخش اولسون آقسون دائما ده دوشنجه  حافظا تاريخ اولور ويره  اهل مشربه  بو ما صفا Mekteb-i Rüşdiye-i Askeriye Hazret-i Abdülhamid Han maârif pişenin Mülkün istikbâlini te’mîndir emniyyesi Ânın içün açtı yer yer muntazam rüşdiyeler Ne İstanbul ve ne Bağdad kaldı ne Suriyesi Nakd-i vakti sarf idüb gel cem’-i zâd-ı dâniş et Harc-ı âlemdir ucuzdur şimdi veznî kıyyesi Hâme-i tâz u tın hüsnî dedi tarihine Feyz u âlemin menbaıdır askerî rüşdiyesi   مكتب رشديۀ  عسكريه  حضرت عبدالحميد خان معارف پيشه نڭ ملكڭ استقبالنى تأميندر امنيه سي آنڭ ايچون آچدي ير ير منتظم رشديه لر نه  ستانبول و نه  بغداد قالدي نه  سوريه سي نقد وقتي صرف ايدوب گل جمع زاد دانش ايت خرج عالمدر اوجوزدر شمدي وزني قيه سي خامۀ تاز و طن حسني ديدي تاريخنه  فيض او عالمڭ منبعيدر عسكري رشديه سي Kelimeler: Zıll-i Hudâ: Hudânın gölgesiNûş: İçenCan-bahş: Can verenDeh: OnEhl-i meşreb: Meyledilen, içilen yerMâ: SuMekteb-i Rüşdiye-i Askeriye: Askeri OrtaokulMaârif: Eğitim, marifetin çoğuluPîşe: Sanat, iş, amelEmniyye: GüvenlikCem’: ToplamaZâd: Rızık, yiyecekDâniş: Bilgi, irfanHarc-ı âlem: Sarf etme, masrafVeznî kıyye: Tartıya ait okkaHâme-i tâz u tın: Kalemin süratinden çıkan sesMenba: Kaynak

, Takrir, bir konunun ayrıntılı şekilde ele alındığı ve genellikle alt makamdan üst makama doğru yazılan yazıdır. Belgenin Özeti İtalya Hükümeti’nin Arnavutluk’un Toska kısmında bazı önde gelen Arnavutları kandırmaya çalıştığı, Manastır Jandarma Kumandanlığınca yapılan incelemeler neticesinde Ohri’de jandarma kuvvetlerini düzenleme işinde görevli İtalyan Topçu Binbaşısı Morikbo’nun bölgede yaşayan Bulgarlara yaptığı gibi Arnavut Müslümanlarını da devlet aleyhine kışkırttığı, Hilafet ve devlete sıkı sıkıya bağlı Müslüman Arnavutların bu kışkırtmalara kapılmamasına rağmen, Morikbo’nun bölgede daha fazla etkili olmaması için acil tedbirler alınması gerektiği. Belgenin Transkripsiyonu Makam-ı Seraskerî Mektubî Kalemi Hususî Suret Şubat sene [1]322’de Ohri mıntıkası müfrezelerini teftişte uğradığım İslam köyleri ahalisi Ohri Jandarma Bölüğü Tensik Memuru Kaymakam Morikbo Bey’in: “Siz Arnavudsunuz, niçin Arnavudca okumuyorsunuz? Bakın, ben de Arnavudum. İtalya’da bizden iki yüz bin kişi refahla yaşıyor, Siz burada hükümete bakmayın...” ilh. yollu tezvirâtda bulunduğunu ve Veleşte köyünde tütün kaçakçılarıyla asker arasında olan müsâdeme heyecanından bi’l-istifade toplanan köylüye Arnavudça olarak: “Siz rahat olun, ben sizin işinize bakarım. Hükümet hakkınızı gözetmez, işinize bakmaz. Bana gelin, ben sizin hakkınızı korurum.” dediğini ve buna mümasil sözlerle ahali-i İslâmiyeyi de Bulgarlar gibi hükümetten yüz çevirtmeye çalıştığını söylediler. Vâkı’a şeriat-ı garrâ-yı İslâmiye ile Hilâfet-i muazzamaya merbût olan bu köyler ahalisi bu gibi tezvirâta kapılmazsa da içlerinde paraya tama‘ edenler bulunacağı ve ahalinin ale’l-husus geçenlerde i‘lân-ı Hıristiyaniyet eyleyen İşpat Nahiyesi mütebâki kurâsının ölülerini tedfin edecek hocalarının bile bulunmaması ve mevcud olanların da köhne ve vukufsuz hocalardan ibaret olması ve çocukların bunların halka-i tedrisinden yetişmesi, hulâsa noksanî-i maârif dolayısıyla Morikbo Bey’in sözlerinin maâzallah yavaş yavaş İslâmIar arasına nifak sokacak bir te’sir hâsıl etmesi melhûz bulunmuş ve hakikaten Bulgarların her türlü metâlibini tervîc ettirmekte tensîk memurlarının ale’l-husus mûmâileyhin gösterdiği iktidar ahali-i İslâmiye üzerinde de nüfuzunun tezâyüdüne sebeb olmakta bulunmuş, bu hususda Podgoriçe, Labuneşte, Veleşte ve civarı İslâm kurâsında ne suretle icrâ-yı teşvikât ettiği ahalî-i kurâdan bu bâbda arz-ı malumât edebilecekler hakkında Podgoriçeli Bahtiyar Ağa ismindeki dindar bir ihtiyar daha ziyade izahât verebileceği gibi ve Lufuzde köyünde de bu yolda şikayâtda bulunulduğunu hasbe’s-sadâka arz eylerim. Ol bâbda İtalyan Subayının Arnavutları Devlete Karşı Kışkırtma Çabaları Belgenin Özeti İtalya Hükümeti’nin Arnavutluk’un Toska kısmında bazı önde gelen Arnavutları kandırmaya çalıştığı, Manastır Jandarma Kumandanlığınca yapılan incelemeler neticesinde Ohri’de jandarma kuvvetlerini düzenleme işinde görevli İtalyan Topçu Binbaşısı Morikbo’nun bölgede yaşayan Bulgarlara yaptığı gibi Arnavut Müslümanlarını da devlet aleyhine kışkırttığı, Hilafet ve devlete sıkı sıkıya bağlı Müslüman Arnavutların bu kışkırtmalara kapılmamasına rağmen, Morikbo’nun bölgede daha fazla etkili olmaması için acil tedbirler alınması gerektiği. Belgenin Transkripsiyonu Makam-ı Seraskerî Mektubî Kalemi Hususî İtalya Hükümeti’nin Arnavutluk’un Toska kısmına mensub bazı müteneffızânı ne suretle iğfâle çalışmakta ve Ohri Kazasında jandarma tensîkıne memur İtalya topçu binbaşılarından Morikbo Bey’in Arnavudlara telkinât-ı fesadkârânede bulunmakla beraber Bulgar ahâliyi dahi tahrik etmekte olduğuna ve ifâdât-ı sâireye dair Manastır Jandarma Kumandanlığından alınan mektub suretinin terfi` ve takdimiyle keyfiyetin Bâbıâli’ye yazıldığı ve bu bâbda sureti mahremânede takayyüdât-ı mukteziye ifasıyla mugâyir-i marzî-i âli ahval tahaddüsüne meydan verilmemesi zımnında icab edenlere vesâyâ-yı lâzime îfası hususunun da Üçüncü Ordu-yı Hümâyûn Müşiriyet-i Celilesine tebliğ edildiği 16 Safer sene [1]324 tarihli tezkire-i hususiye-i âcizânemle arz-ı hâk-i pay-i âli kılınmış idi. Ohri Jandarma Bölüğü tensîkâtına memur mûmâileyh Morikbo Bey’in havali-i mezkûre ahali-i Müslime ve Hıristiyaniyesine karşı telkinât-ı bedhâhâne icrasından hâli kalmadığı ve Manastır mıntıkası müfettişi Erkân-ı Harbiye binbaşılarından Enver Bey’in bu kere icra eylediği tahkikat netâyicini mutazammın verdiği takrir suretinin gönderildiği sebk eden iş`âra cevaben mıntıka-i mezkûre kumandanlığından bildirildiği ve bu bâbda müfettiş-i umumiliğe de beyân-ı ma‘lumât edildiği müşiriyet-i müşârunileyhâdan bu kere cevaben vârid olan tahrirâtda izbâr olunmuş ve mezkûr takrîr suretinin leffiyle mûmâileyh Morikbo Bey’in kurâ-yı Müslime köylülerine vuku bulan telkınât-ı mefsedetkârânesinin Hüdâ-negerde sû-i netâyici dâ‘i olması melhûz bulunmuş olduğundan câilb-i dikkat ve şâyân-ı ehemmiyet olan suret-i iş‘âra göre acilen iktizâ-yı hâlin ifasıyla rıza-yı âliye kat‘iyyen muhalif bulunan bu gibi ahvâle karşı bir tedbir-i müessir ittihâzı hususunun bâ-tezkire-i acizi Bâbıâliye ış‘ârı derdest bulunmuş olmakla ve mezkûr takrîr suretinin bir nüshası leffen arz u takdim kılınmakla ol bâbda emr u fermân hazret-i men lehü’l-emrindir. Fi 23 Safer sene [1]325 ve fi 25 Mart sene [1]323 / [7 Nisan 1907] Serasker Rıza Belgede Geçen Bazı Kelimelerin Yazılış Şekilleri 1. Ayların yazılışlarını bilenler nokta olmadan da okuyabiliyor, değil mi?2. “Re” harfi ilk bakışta nokta gibi gözükebilir.3. “Nun” harfinin satırın yukarısına yazılan bu şekline herkes alıştı artık.4. “Ze” ve “He” harfleri satırın sonunda üst üste gelmiş.5. “Ye” harfi geriye doğru yazılmış. “Lam” harfinin üzerinde iki nokta ise “hemze”yi temsil ediyor.6. “Dal” ve “He” harfleri kesintisiz ve estetik bir şekilde birleşmiş. Buna bir kere aşina olan bundan sonra rahatlıkla okuyabilir.7. Sondaki “-ması” “Elif” harfinin üzerinden devam ederek güzel bir görüntü vermiş.8. “Dal” ve “He” harflerinin bu birleşme şeklini öğrenmeyen kaldı ise lütfen dikkat. Çünkü çoklukla karşılaşacaksınız.9. Bu da başka bir klişe. “Sin”, “Nun” ve “Dal” harfleri birleşik yazılmış.10. “Lam”, “Dal” ve “He” harfleriyle de birleşen bir konsept var. Bu da zihnimizde yer etmeli. Kelimeler: Tezvirât: Yalanlar, arabozucu dedikodularMüsâdeme: Silahlı çatışma, çarpışma, muharebeBi’l-istifade: Faydalanarak, istifade ederekVâkı’a şeriat-ı garrâ-yı İslâmiye: İslamiyet’in parlak kanunları varkenHilâfet-i muazzama: Yüce HilafetMerbut: BağlıMütebâki: Geriye kalan, artanKurâ: KöylerMelhuz: Olabileceği düşünülen, umulan, beklenen, ihtimal dahilinde bulunanMetâlib: İsteklerTervic: Değerini arttırma, revaç vermeTensik: Düzenleme, düzene sokma, yoluna koymaAle’l-husus: Özellikle, bilhassaMûmâileyh: Adı geçen, sözü edilen İcrâ-yı teşvikât: İsteklendirme faaliyetleriHasbe’s-sadâka: Sadakat gereğiMüteneffızân: Sözü geçen, itibarlı, nüfuzlu kimselerİğfâl: AldatmaTelkinât-ı fesadkârâne: Fesat verici fikir vermelerİfâdât-ı sâireye: Diğer ifadelerTakayyüdât-ı mukteziye: Gereğince çabalamalarMugâyir-i marzî-i âli: Rızasının tersine olarakVesâyâ-yı lâzime îfası: Vasiyetin gerektirdiği şekilde yapmaTelkinât-ı bedhâhâne: Başkasının kötülüğünü isteyen yönlendirmelerHâli: BoşNetâyicini mutazammın: Neticelerini kapsayan, içine alanSebk eden iş`âra: Öne geçen bilgi ve hislere göreMıntıka-i mezkûre: Adı geçen mıntıka, yerVârid: OlanTahrirât: Resmi dairelerce yapılan yazışmalarİzbâr: Yazıyla bildirmeLef: EkSû-i netâyici dâ‘i olması: Kötü neticeleri davet etmesiCâilb-i dikkat ve şâyân-ı ehemmiyet: Dikkate değer ve ehemmiyete layıkİktizâ-yı hâlin ifası: Halin gerektirdiği şekilde yapılması

ستراتژيك ذهنيت و كولتورل كيملك ”بر طوپلومڭ ستراتژيك ذهنيتي؛ ايچنده  كولتورل، پسيقولوژيك، ديني و صوسيال دگر دنياسني ده  بارينديران تاريخي بريكيم ايله  بو بريكيمڭ اولوشديغي و ياڭسيديغي جغرافي حيات آلاننڭ اورتاق أوروني اولان بر بيلينجڭ، او طوپلومڭ دنيا أوزرنده كي يرينه  باقيش طرزينى بليرله مه سنڭ أورونيدر. گچمشي قوشاتان قدیم قاورامي ده ، گله جگي بليرله يه جگي ادّعاسني طاشييان دولت ابد مدّت قاورامي ده  بو ستراتژيك ذهنيتڭ محتواسني طوقويان بر تاريخ و كيملك بيلينجنى ياڭسيتمقده در. گرك عثمانلي دولتنڭ چوزولمه  سورجنده  گركسه  تركيه  جمهوريتنڭ قورولوشندن بو يانه  قارشي قارشي يه  قالينان اولوسلر آراسي پروبلملرده  اورته يه  چيقان اڭ أونملي گريليم آلاني، بو ستراتژيك بيلينجڭ سوركليلك عنصرلري ايله  جاري اولوسلر آراسي گوچ دنگه لرنده كي قونوم آراسنده كي فرقڭ طوغورديغي پسيقولوژيك گريليم و بو گريليمڭ كيملك بيلينجي أوزرنده كي ييپراتيجي أتكيسيدر. بو آچيدن عثمانلي-ترك ستراتژيك بيلينجنڭ آنا عنصرلرينڭ سوركليلك و دگيشيم يوڭلريله  يڭيدن طارتيشيلمه سي، يوزلشمه مز گركن اڭ أونملي مسئله لردن بريسيدر.“ بوگون تركيه  جمهوريتنڭ باش باقاني اولارق خدمت ايدن صايين احمد داود اوغلي، بويله  سويلیيور كتابنده . ايلري يي قوشاتاجق بر انرژيدن بحث ايديلديگي بويله  بر طورومده ، البته  كولتورل درينلك و ايلری يه  طوغري سوركليلك أونملي اولاجقدر. صايين داود اوغلي ياقين تاريخه  عائد ياشانان شيزوفرني و چليشكي يي ده  شو سطرلرله  افاده  ايتمش: ”تركيه ده  ياشانان اڭ تمل چليشكي بر مدنيت چوره سنه  سياسي مركز اولمش بر طوپلومڭ تاريخي و ژَ ئو كولتورل أوزللكلرينڭ اولوشديرديغي سياسي كولتور بر يكيمي ايله  سياسي أليت طرفندن باشقه  بر مدنيت چوره سنه  التحاق ايتمه  اراده سي اساس آلينارق شكللنمش سياسي سيستم آراسنده كي اويوم پروبلميدر و بو طوروم همن همن ساده جه  تركيه يه  خاص بر اولغودر.“ اولان بر طرفه ، گلديگمز نقطه ده  ”كولتور و گوڭل جغرافيه مزه  ناصل قاتقي ياپيلابيلير؟“ صوريسي داها اهمّيتلي اولسه  گركدر. يا ده  ”يوزلشمه مز گركن نيرنگي نقطه لرينه  و گچمش و گله جگي قوشاتاجق فوطوغرافه  هانگي رنكله ، ناصل فيرچه  اورولمسي گركمكده در؟“ أوڭجه لكلي اولارق، گچمشڭ وارلغي شعوره  طاشينملي كه  اورايه  قارشي ايلگي اويانابيلسين. فكرًا تاريخه  دونن، فعلاً ده  اورايه  حركت ايتمه  قابليتنى گليشديرمك، آچيغه  چيقارمق ايسته يه جكدر. تاريخي قيريلمه  سورجنى، بو ملّت أل برلگيله  سورديروله بيلير و آراده كي آچيغي قپاتابيلير طورومه  طاشيناجقدر. كولتور، بر ملّتڭ باشيدر. ملّتي كولتورندن آيري طوتمق، اوني باشسز بر بدنه  محكوم ايتمك آڭلامنه  گليركه ، بويله  بر طورومده  نه  طرفه  دوشه جگي بللي اولمايان جانلي جنازه دن عبارت بر طوپلوم چيقار اورته يه . بو طوروم ده  بوگون شكايت ايدر  اولديغمز پك چوق صيقينتينڭ تمل قايناغي اولسه  گركدر. عثمانليجه  اگيتيم و كولتور درگيسي اولارق بزلر ده  قيريلاني تعمير ايتمك، اسكييني يڭيله مك، اونوتولاني خاطرلاتمق، تئوريده  قالاني پراتيگه  دوكمك غايه سيله  ياقلاشيق ايكي سنه در سزلرله  برلكده يز. قارينجه  قدرنجه  ده  اولسه  ايشڭ اوجندن طوتمقدن غايت ممنونز. آلديغمز نتيجه لردن مسرورز. سزلردن گلن هر يڭي أوگرنيلمش بيلگينڭ وارلغندن گوچ آلييورز. و بو گوچ و هيجانله  هر آي سزلرله  بولوشمه يه  غيرت ايدييورز. تاريخدن گلن وظيفه مزڭ بيلينجنده  اولارق سزلرله  ايلري يي قوشاتاجق چاليشمه لر ياپمه يه  دوام ايدييورز. هر زمان سويله ديگمز گبي يينه  دييورزكه  ”عثمانليجه  بيلمدن اولماز. و عثمانليجه  أوگرنمك ١٥ دقيقه  ايله  باشلار.“  ستراتژي سزده . لطفًا كنديڭزي فرق ايدڭ. متین اوچار “Bir toplumun stratejik zihniyeti; içinde kültürel, psikolojik, dini ve sosyal değer dünyasını da barındıran tarihi birikim ile bu birikimin oluştuğu ve yansıdığı coğrafi hayat alanının ortak ürünü olan bir bilincin, o toplumun dünya üzerindeki yerine bakış tarzını belirlemesinin ürünüdür. Geçmişi kuşatan kadim kavramı da, geleceği belirleyeceği iddiasını taşıyan Devlet-i Ebed müddet kavramı da bu stratejik zihniyetin muhtevasını dokuyan bir tarih ve kimlik bilincini yansıtmaktadır. Gerek Osmanlı Devleti'nin çözülme sürecinde gerekse Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana karşı karşıya kalınan uluslararası problemlerde ortaya çıkan en önemli gerilim alanı, bu stratejik bilincin süreklilik unsurları ile cari uluslararası güç dengelerindeki konum arasındaki farkın doğurduğu psikolojik gerilim ve bu gerilimin kimlik bilinci üzerindeki yıpratıcı etkisidir. Bu açıdan Osmanlı-Türk stratejik bilincinin ana unsurlarının süreklilik ve değişim yönleriyle yeniden tartışılması, yüzleşmemiz gereken en önemli meselelerden birisidir.” Bugün Türkiye Cumhuriyetinin Başbakanı olarak hizmet eden Sayın Ahmet Davutoğlu, böyle söylüyor kitabında. İleriyi kuşatacak bir enerjiden bahsedildiği böyle bir durumda, elbette kültürel derinlik ve ileriye doğru süreklilik önemli olacaktır. Sayın Davutoğlu yakın tarihe ait yaşanan şizofreni ve çelişkiyi de şu satırlarla ifade etmiş: “Türkiye’de yaşanan en temel çelişki bir medeniyet çevresine siyasi merkez olmuş bir toplumun tarihi ve jeokültürel özelliklerinin oluşturduğu siyasi kültür birikimi ile siyasi elit tarafından başka bir medeniyet çevresine iltihak etme iradesi esas alınarak şekillenmiş siyasi sistem arasındaki uyum problemidir ve bu durum hemen hemen sadece Türkiye’ye has bir olgudur.” Olan bir tarafa, geldiğimiz noktada “Kültür ve gönül coğrafyamıza nasıl katkı yapılabilir?” sorusu daha ehemmiyetli olsa gerektir. Ya da “Yüzleşmemiz gereken nirengi noktalarına ve geçmiş ve geleceği kuşatacak fotoğrafa hangi renkle, nasıl fırça vurulması gerekmektedir?” Öncelikli olarak, geçmişin varlığı şuura taşınmalı ki oraya karşı ilgi uyanabilsin. Fikren tarihe dönen, fiilen de oraya hareket etme kabiliyetini geliştirmek, açığa çıkarmak isteyecektir. Tarihi kırılma sürecini, bu millet elbirliğiyle sürdürülebilir ve aradaki açığı kapatabilir duruma taşınacaktır. Kültür, bir milletin başıdır. Milleti kültüründen ayrı tutmak, onu başsız bir bedene mahkûm etmek anlamına gelir ki, böyle bir durumda ne tarafa düşeceği belli olmayan canlı cenazeden ibaret bir toplum çıkar ortaya. Bu durum da bugün şikâyet eder olduğumuz pek çok sıkıntının temel kaynağı olsa gerektir. Osmanlıca Eğitim ve Kültür Dergisi olarak bizler de kırılanı tamir etmek, eskiyeni yenilemek, unutulanı hatırlatmak, teoride kalanı pratiğe dökmek gayesiyle yaklaşık iki senedir sizlerle birlikteyiz. Karınca kadarınca da olsa işin ucundan tutmaktan gayet memnunuz. Aldığımız neticelerden mesruruz. Sizlerden gelen her yeni öğrenilmiş bilginin varlığından güç alıyoruz. Ve bu güç ve heyecanla her ay sizlerle buluşmaya gayret ediyoruz. Tarihten gelen vazifemizin bilincinde olarak sizlerle ileriyi kuşatacak çalışmalar yapmaya devam ediyoruz. Her zaman söylediğimiz gibi yine diyoruz ki “Osmanlıca bilmeden olmaz. Ve Osmanlıca öğrenmek 15 dakika ile başlar.” Strateji sizde. Lütfen kendinizi fark edin.

Halil Nihad Boztepe Biraz sizin gibiyim, serde dilcilik vardır. Yerinde “baş” diye yazdım, yerinde “ser” yazdım İnad edip dediniz siz “sü”, ben dedim “asker!” Siz “er” dedikçe dövündüm dedim “nefer”, yazdım Dedikçe siz “general” arttı hasretim “paşa”ya! Kebab olup ateşinden yanan ciğer, yazdım! Kurum demek duruyorken denir mi cemiyet? Kurul denilmeli, zira Arapçadır heyet! Bununla kaldı da zannetme, Garbı etti Batı! Onun da çehre-i memsuha(!) döndü bak suratı! Neler değişmedi, dünya değişti, oldu Acun! Yedirdiler ona erbabı bir özel macun! Nebat’a bitki demişler.. Şu bildiğin ot’dur. Odur ya, ismi değişmiş.. Nasıl olur deme, dur! Kurumca ilm-i nebatat’a dendi Bitkibilik! Arapça, Farsça yasak.. İsteyen desin Botanik! Asıl Lügat eğitim’miş. Demek ki terbiye yok! Bilir miyim neye yok, siz de sormayın neye yok. Sizin şu olmalıdır sade bilmeniz gereken: Eğitmen oldu mürebbi, muallim öğretmen. Birinci söz apaçık bir lâkırdı; “İyi etmem!” Demektir, anlamayan yok, ikinci “Öğretmen!” Yerindedir, bu da besbelli. Şimdi sor ki neden, Niçin denilmeli “Öğrenci” varken “Öğrenmen?” Bitik, Kitab’a ve Mektub’a dendi, hoş denmiş! Kitab olurdu yazılsaydı, öyle iş bu deyiş! Bitik kitap, ama gel sor Betik ne? -Yazma kitap! Bu ince farkı eder dilde bellemek icap..   آغاچ قصيده سندن خليل نهاد بوزتپه  براز سزڭ گبی يم، سرده  ديلجيلك واردر. يرنده  ”باش“ دييه  يازدم، يرنده  ”سر“ يازدم عناد ايدوب ديديڭز سز ”سو“، بن ديدم ”عسكر!“ سز ”اير“ ديدكجه  دوگوندم ديدم ”نفر“، يازدم ديدكجه  سز ”گنه رال“ آرتدي حسرتم ”پاشا“يه! كباب اولوب آتشندن يانان جگر، يازدم! قوروم ديمك طورويوركن دينيرمي جمعيت؟ قورول دينيلملي، زيرا عربجه در هيئت! بونڭله  قالدي ده  ظنّ ايتمه ، غربي ايتدي باتي! اونڭ ده  چهرۀ  ممسوخه (!) دوندي باق صورتي! نه لر دگيشمدي، دنيا دگيشدي، اولدي آجون! ييديرديلر اوڭا اربابي بر أوزل معجون! نباته  بيتكي ديمشلر.. شو بيلديگڭ اوتدر. اودر يا، اسمي دگيشمش.. ناصل اولور ديمه ، طور! قورومجه  علم نباتاته  ديندي بيتكيبيلیك! عربجه ، فارسجه  ياساق.. ايسته ين دیسین بوتانيك! اصل لغت اگيتيممش. ديمككه  تربيه  يوق! بيليرمي يم نه يه  يوق، سز ده  صورمايڭ نه يه  يوق. سزڭ شو اولمليدر ساده  بيلمه ڭز گركن: اگيتمن اولدي مربّي، معلّم أوگرتمن. برنجي سوز آپ آچيق بر لاقيردي؛ ”ايي ايتمه م!“ ديمكدر، آڭلامايان يوق، ايكنجي ”أوگرتمن!“ يرنده در، بو ده  بس بللي. شيمدي صوركه  نه دن، نيچون دينيلملي ”أوگرنجي“ واركن ”أوگرنمن؟“ بيتيك، كتابه  و مكتوبه  ديندي، خوش دينمش! كتاب اولوردي يازيلسه يدي، أويله  ايش بو دييش! بيتيك كتاب، اما گل صور بَتيك نه ؟ - يازمه  كتاب! بو اينجه  فرقي ايدر ديلده  بلله مك ايجاب..

Mevlânâ Hâlid Hazretleri (1779-1827) Mevlânâ Hâlid Hazretleri 19. asra damgasını vurmuş büyük İslâm âlimlerindendir. Genç yaşta müderris olmuştur. Yedi sene Irak’ın Süleymaniye şehrindeki medresenin idareciliğini yapan Mevlânâ Hâlid Hazretleri çok sayıda talebe yetiştirir. Ardından Hindistan’a gider ve burada beş ay kalır. Delhi’de yaşayan büyük âlimlerden Abdullah Dehlevî Hazretlerinden ilim tahsîl eden Mevlânâ Hâlid Hazretleri, Bağdat’a döner. Hindistan’a hem gidiş hem de dönüş yolunda devrin büyük âlimleriyle ilmî münâzaralar yapma fırsatını yakalar. Bağdat’tan da Şam’a geçerek burada da talebe yetiştirmeye devam eder. 1827 senesinde Şam’da vefat eder. Başta Osmanlı coğrafyası olmak üzere İslâm dünyasında büyük tesiri olan Mevlânâ Hâlid Hazretleri, yaptığı ilmî faaliyetlerle, Kur’ân’ın yanlış yorumlanmasına fırsat vermeme noktasında ciddî gayret sarf etmiştir. Osmanlı idarecileri, Mevlânâ Hâlid Hazretlerini vefatından sonra da unutmamışlar ve geride bıraktıklarına sahip çıkarak vefâ göstermişlerdir. Zor durumda kalan eşine ve kızına maaş bağlanmış, türbesinin bakımı, türbesinde kalan dervişlerin yiyecekleri ve türbedârının geçimi devlet tarafından karşılanmıştır. Mevlânâ Hâlid Hazretlerinin Ailesine Maaş Bağlanması Mevlânâ Hâlid Hazretleri, 48 yaşında vefat etmiştir. Geride bıraktığı ailesinin zor günlerinde Osmanlı Devleti, yanlarında olmuş ve onlara maaş bağlanmıştır. Bu durumu, 12 Şubat 1853 (3 Cemâziye’l-evvel 1269 Cumartesi) tarihli vesikadan (BOA, İ.MVL., 262/9910) öğrenmekteyiz: مولانا خالد حضرتلري (١٧٧٩-١٨٢٧) مولانا خالد حضرتلري ١٩ نجی عصره طامغه سني اورمش بيوك اسلام عالملرندندر. گنج ياشده  مدرّس اولمشدر. يدي سنه  ايراقڭ سليمانيه  شهرنده كي مدرسه نڭ اداره جيلگنى ياپان مولانا خالد حضرتلري چوق صاييده  طلبه  يتيشديرير. آردندن هندستانه  گيدر و بوراده  بش آي قالير. دلهیده ياشايان بيوك عالملردن عبد الله دهلوي حضرتلرندن علم تحصيل ايدن مولانا خالد حضرتلري، بغداده  دونر. هندستانه  هم گيديش هم ده  دونوش يولنده  دورڭ بيوك عالملريله  علمي مناظره لر ياپمه  فرصتنى ياقه لار. بغداددن ده  شامه  گچه رك بوراده  ده  طلبه  يتيشديرمه يه  دوام ايدر. ١٨٢٧ سنه سنده  شامده  وفات ايدر. باشده  عثمانلي جغرافيه سي اولمق أوزره  اسلام دنياسنده  بيوك تأثيري اولان مولانا خالد حضرتلري، ياپديغي علمي فعاليتلرله ، قرآنڭ ياڭليش يوروملانمه سنه  فرصت ويرمه مه  نقطه سنده  جدّي غيرت صرف ايتمشدر. عثمانلي اداره جيلري، مولانا خالد حضرتلريني وفاتندن صوڭره  ده  اونوتمامشلر و گريده  بيراقدقلرينه  صاحب چيقارق وفا گوسترمشلردر. زور طورومده  قالان أشنه  و قيزينه  معاش باغلانمش، تربه سنڭ باقيمي، تربه سنده  قالان درويشلرڭ ييه جكلري و تربه دارينڭ گچيمي دولت طرفندن قارشيلانمشدر. مولانا خالد حضرتلرينڭ عائله سنه  معاش باغلانمسي مولانا خالد حضرتلري، ٤٨ ياشنده  وفات ايتمشدر. گريده  بيراقديغي عائله سنڭ زور گونلرنده  عثمانلي دولتي، يانلرنده  اولمش و اونلره  معاش باغلانمشدر. بو طورومي، ١٢ شباط ١٨٥٣ (٣ جمعذي الأوّل ١٢٦٩ جمعه ايرته سي) تاريخلي وثيقه دن (٢٦٢/٩٩١٠) أوگرنمكده يز: Mâliye Nezâret-i Celîlesinin Meclis-i Vâlâ’ya i’tâ buyurulan bir kıt’a takrîri meâlinden müstefâd olduğu üzere Mevlânâ Hâlid Kuddise Sirruhû Hazretlerinin Şâm-ı Şerîf’de kâin zevcesi Âişe ve kerîmeleri Fâtıma ve Sâre Hanımlar ile yedi nefer tevâbiâtı dûçâr-ı zarûret olduklarından kendilerine münâsib mikdâr maâş tahsîsi muktezâ-yı irâde-i seniyyeden olmak cihetiyle mahallince düşecek mahlûlâtın iş’ârı bâbında tastîr buyurulan emîrnâme-i sâmîlerinin vüsûlünden ve Şâm-ı Şerîf sekenesinden bâ-berât-ı âlî şehriye yetmiş beş kuruş maâşa Mutasarrıfe Müteveffâ Râgıb Paşa birâderi Hulûsî Bey’in kerîmesi Zeyneb Hâtûn’un ve bâ-buyuruldu şehriye yüz elli kuruş mâhiyye mutasarrıfesi Nakşî Kadın’ın vefâtından bahisle icrâ-yı iktizâsı mahallinden inhâ olunmuş ve Nakşî Kadın’ın mutasarrıfe olduğu maâşın bâ-buyuruldu muhassas olması ve hazînece kaydı bulunamaması cihetle âhara tevcîhi mugâyir-i nizâm idüğünden andan sarf-ı nazarla Zeyneb Hâtûn’un mârru’z-zikr yetmiş beş kuruş maâşının nizâmının derece-i müsâadesine göre otuz yedi buçuk kuruştan elli kuruşa kadar tahsîs gösterilmiş olup bu hâle göre mezkûr yüz elli kuruşun tahsîsi nizâmına mugâyir olacağından bunun hazîne-mânde edilmesi ve zikr olunan yetmiş beş kuruştan nizâmına tevfîkan elli kuruşu şimdilik mûmâ ileyhâ Âişe ve Fâtıma ve Sâre Hânımlara ale’t-tesâvî tahsîsiyle hazînece icrâ-yı iktizâsı ve fakat maâş-ı mezkûr pek cüz’î idüğünden ve şâyân-ı merhamet bulunduklarından sâye-i ihsânvâye-i hazret-i mülûkânede idâre olunabilecekleri mikdâra iblâğ olunmak üzere evvel-be-evvel vukû’ bulacak mahlûlâtın bu tarafa iş’ârı zımnında mahalline tahrîrât tastîr kılınması husûslarının nezâret-i müşârun-ileyhâya havâlesi Meclis-i Vâlâ’da dahî tezekkür kılınmış ise de ol-bâbda nevecihle emr ve irâde-i seniyye-i vekâletpenâhîleri müteallik buyurulur ise âna göre icrâ-yı muktezâsı bâbında emr u fermân hazret-i men lehü’l-emrindir. Selh-i Şa’bân Sene: 1269 Es-Seyyid Muhammed Cemâleddîn Hayrullah Efendi nâ-mizâc Ahmed Şükrü … Mümtâz Es-Seyyid Ali Rızâ Şekîb Efendi komisyonda … Muhammed Ârif Abdühû Muhammed Sâlih Mustafa Es-Seyyid İbrâhîm Edhem Es-Seyyid Muhammed Nâil Muhsin Efendi komisyonda Mevlânâ Hâlid Hazretlerinin Türbedârına Maaş Ödenmesi Mevlânâ Hâlid Hazretlerinin vefatının ardından türbedârının, türbesinde bulunan dervişlerin ve yine bu türbe civarındaki fakirlerin geçimlerini sağlayacak maaş, Osmanlı Devleti tarafından ödenmekteydi. 29 Mayıs 1867 (25 Muharrem 1284 Çarşamba) tarihli vesikadan (BOA, İ.MVL., 574/25767) anladığımıza göre Mevlânâ Hâlid Hazretlerinin vefatının ardından türbedârlığını yapan Muhammed Firâkî Efendi vefat edince yerine, yeni türbedâr olarak, oğlu Muhammed Saîd Efendi tayin edilmiştir. Ve türbenin, dervişlerin ve fakirlerin geçimini sağlayacak maaş bundan sonra yeni türbedâra ödenecektir. مولانا خالد حضرتلرينڭ تربه دارينه  معاش أودنمسي مولانا خالد حضرتلرينڭ وفاتنڭ آردندن تربه دارينڭ، تربه سنده  بولونان درويشلرڭ و يينه  بو تربه  جوارنده كي فقيرلرڭ گچيملريني صاغلاياجق معاش، عثمانلي دولتي طرفندن أودنمكده يدي. ٢٩ مايس ١٨٦٧ (٢٥ محرّم ١٢٨٤ چهارشنبه ) تاريخلي وثيقه دن (٥٧٤/٢٥٧٦٧) آڭلاديغمزه  گوره  مولانا خالد حضرتلرينڭ وفاتنڭ آردندن تربه دارلغني ياپان محمّد فراقي افندي وفات ایدنجه  يرينه ، يڭي تربه دار اولارق، اوغلي محمّد سعيد افندي تعيين ايديلمشدر. و تربه نڭ، درويشلرڭ و فقيرلرڭ گچيمنى صاغلاياجق معاش بوندن صوڭره  يڭي تربه داره  أوده نه جكدر.     Dîvân-ı muhâsebâttan tanzîm ve Mâliye Nezâret-i Celîlesi cânibinden tezyîl ve takdîm olunup Meclis-i Vâlâ’ya havâle buyurulan mazbatadan müstebân olduğu vecihle Şâm-ı Şerîf’de defîn-i hâk-i ıtırnâk olan Mevlânâ Hâlid kuddise sirruhü’l-vâhid hazretlerinin türbedârlığı cihetine mutasarrıf Muhammed Firâkî Efendinin vukû-u vefâtına mebnî cihet-i mezkûrenin mahdûmu Muhammed Saîd Efendi uhdesine tevcîhi ve zikr olunan türbe-i münîfenin fukarâ ve dervîşânına mahsûs maâş ve ta’yînâtın her kim şeyh bulunur ise âna i’tâsı meşrût olduğundan bu muhassasâtın dahî efendi-i mûmâ-ileyhe îfâsı istîzân olunmuş ve sûret-i ma’rûza nizâm ve emsâline muvâfık bulunmuş olmakla bir mentûk mazbata hazînece îfây-ı muktezâsının nezâret-i müşârun-ileyhâya havâlesi tezekkür kılındı ise de ol-bâbda emr u fermân hazret-i men lehü’l-emrindir. Fî 25 Muharrem Sene:1284 ve Fî 17 Mayıs Sene: 1283. Mustafa Efendi komisyonda Ali Abdullatîf Subhî Seyyid İzzet  Paşa bulunamadı Abdurrahman Sâmî Es-Seyyid Mahmûd Edhem Yusuf Kâmil Yanko Mostoros

Bir gün Konfüçyüs'e sordular: "Bir ülkeyi yönetmeye çağrılsaydınız yapacağınız ilk iş ne olurdu?" Büyük filozof, şöyle cevap verdi: "Hiç kuşkusuz, dili gözden geçirmekle işe başlardım. Şöyle ki: Dil kusurlu olursa, kelimeler düşünceyi iyi anlatamaz. Düşünce iyi anlatılmazsa, yapılması gereken şeyler doğru yapılamaz. İşler ve çalışmalar gereği gibi yapılmazsa, gelenekler ve kültür bozulur. Gelenek ve kültür bozulursa, adalet yanlış yola sapar. Adalet yoldan çıkarsa, şaşkınlık içine düşen halk, ne yapacağını, işin nereye varacağını bilmez. İşte bunun içindir ki dil, çok önemlidir!" Kişinin kullandığı kelimeler, ifadeler, benzetmeler onun karakterinin dışa vurumudur. Bizler kelimelerle düşünüp, kelimelerle duygularımızı ve fikirlerimizi dış dünyada resmederiz. Kullandığımız kelimeler sanki bir ressamın fırçasındaki renkler gibidir. Ressamın elinde ne kadar çok ve kaliteli renk varsa o kadar siyah beyazlığın donukluğundan kurtulup, sanatlı ve ifade gücü yüksek eserler ortaya koyar. Canlı, renkli bir ifade kuvvetini elde eder. Bu açıdan her kelimenin de kendine göre rengi, tonu, tesir gücü çok farklıdır. Bu nedenle zihin dünyamızı dış dünyada resmederken kullandığımız kelimeleri iyi tanımalıyız. Kelimeleri tanımayanlar, kelimelerin gücünü ve tesir sahasını bilemezler. Bu noktadan hareketle yine kelime dünyamızın zenginliğini arttırmak için yolculuğumuza kaldığımız yerden devam ediyoruz. بر گون قونفيچيوسه  صورديلر: "بر ئولكه يي يوڭتمه يه  چاغريلسه يديڭز ياپاجغڭز ايلك ايش نه  اولوردي؟" بيوك فيلوزوف، شويله  جواب ويردي: "هيچ قوشقوسز، ديلي گوزدن گچيرمكله  ايشه  باشلاردم. شويله كه : ديل قصورلي اولورسه ، كلمه لر دوشونجه يي ايي آڭلاتاماز. دوشونجه  ايي آڭلاتيلمازسه ، ياپيلمسي گركن شيلر طوغري ياپيلاماز. ايشلر و چاليشمه لر كرگي گبي ياپيلمازسه ، گله نكلر و كولتور بوزولور. گله نك و كولتور بوزولورسه ، عدالت ياڭليش يوله  صاپار. عدالت يولدن چيقارسه، شاشقينلق ايچنه  دوشن خلق، نه  ياپاجغني، ايشڭ نره يه  واراجغني بيلمز. ايشته  بونڭ ايچوندركه  ديل، چوق أونمليدر!" كيشينڭ قوللانديغي كلمه لر، افاده لر، بڭزتمه لر اونڭ قراقترينڭ طيشه  اوروميدر. بزلر كلمه لرله  دوشونوب، كلمه لرله  دويغولريمزي و فكرلريمزي طيش دنياده  رسم ايدرز. قوللانديغمز كلمه لر صانكه  بر رسّامڭ فيرچه سنده كي رنكلر گبيدر. رسّامڭ ألنده  نه  قدر چوق و قاليته لي رنك وارسه  او قدر سياه بياضلغڭ طوڭوقلغندن قورتولوب، صنعتلي و افاده  گوجي يوكسك اثرلر اورته يه  قويار. جانلي، رنكلي بر افاده  قوّتنى ألده  ايدر. بو آچيدن هر كلمه نڭ ده  كندينه  گوره  رنگي، طوني، تأثير گوجي چوق فرقليدر. بو نه دنله  ذهن دنيامزي طيش دنياده  رسم ايدركن قوللانديغمز كلمه لري ايي طانيمالي يز. كلمه لري طانيمايانلر، كلمه لرڭ گوجني و تأثير ساحه سني بيله مزلر. بو نقطه دن حركتله  يينه  كلمه  دنيامزڭ زنگينلگنى آرتديرمق ايچون يولجيلغمزه  قالديغمز يردن دوام ايدييورز. TEZKERE:  Günümüzde de çok kullanılan bu Arapça kelimenin aslı “tezkire”dir. Zamanla galat (yanlış, hatalı) olarak tezkere şekline dönmüştür. “Bir iş için izin, müsaade verildiğini bildiren veya bir hususu ispata yarayan resmi belge” anlamındadır. Mesela, “İzin tezkiresi”, askerlikte “terhis tezkiresi”, bir yerden bir yere geçerken “geçiş tezkiresi” gibi geçmişte ve günümüzde farklı kullanım sahaları vardır. MERDİVEN: Bu kelimenin aslı Farsçadan gelmektedir. Farisi’de “neverd-i bâm” olarak söylenen bu kelime kıvrımlı, basamaklı yol manasına gelmekteydi. İranlılar bu kelimeye kısaca “nerdbân” diyorlardı. Bu kelime bizim dilimize geçince önce “merdüven” zamanla merdiven şeklinde ahenkli bir hal aldı ve Türkçeleşti. CEZÂ: Bu kelime Arapça kökenli bir kelimedir. Arapçada karşılık manasında kullanılır. Mesela, Arap dünyasında birisi, bir iyilikle karşılaştığında mukabilinde muhatabına “Cezâkellâhu hayran kesira” der. Yani (Allah sana çok hayırlı bir karşılık, bir mükâfat versin!) der. Cezâ (karşılık) kelimesini ecdadımız iki yönde kullanmıştır. Dedelerimiz hayırlara ve iyiliklere verilen cezâya “mükâfat”,  şerlere ve kötülüklere verilen cezâya ise mücazat demişler. “Şu dünya hayatında ne iyilik, ne fenalık cezâsız kalmayacaktır” derken, dünyadaki tüm amellerimizin bir karşılığının, bir muhasebesinin olacağını ifade etmişlerdir. Hâlbuki bu kelime günümüzde sadece kötülüklere gerekli karşılığı vermek anlamında kullanılmaktadır. “Türk cezâ kanunları” bunun en tipik misalidir. BAHÇE: Bu kelime “Bağ” kelimesi ile Farsça küçültme eki olan “çe” ekinin birleşmesinden oluşmuştur. “Küçük bağ” anlamındadır. Zamanla “Bağçe” kelimesi bozularak “bahçe” şeklinde kullanılır olmuştur. Farsça küçültme eki Türkçede pek çok kelimeyle beraber kullanılır. Mesela, lügatin küçüğüne lügatçe, kemanın küçüğüne kemançe, halının küçüğüne haliçe denilmektedir. KÖŞE: Bu kelime Farsça kökenli bir kelimedir. Aslı “guuşe”dir. Bu kelime dilimize geçince sesi ve manasıyla tam olarak “köşe”yi ifade eden bir kıvama gelmiştir. Dedelerimiz aslı Farsça olan bu kelimeden çok çeşitli birleşik kelimeler oluşturmuşlardır. Keskin, sert “köşe” kelimesi ile yumuşacık “ciğer” kelimesini yan yana getirip “ciğerimin köşesi” gibi duygu ve şefkat yüklü bir ifadeyi bulmuşlar, “Baş” ile “köşe” kelimesini evlendirip “başköşe” gibi müstesna bir söyleyişi yakalamışlardır.

Bu mütalaadan sonra, harf ve imlâ meselelerinin mûcib-i terakki olduğunu iddia edenlerin iddialarını tedkik ve bunların haklı olmadıklarını âtideki misaller ile isbat edelim: 1- Fransa- Fransızca elifbâ, Türkçe munfasıl elifbâdan daha zordur. Fransızca imlâ, hâlihazırdaki Türkçe imlâdan kolay değildir. 2- İngiltere- İngilizce kıraat ve imlâ bazı ahvalde Türkçe kıraat ve imlâ kadar zor ve bazı ahvalde de daha zordur. 3- Japonya- Japoncada harf yazısı yoktur. Japonların yazısı kısmen resim yazısı ve kısmen hece yazısıdır ki kullandığımız yazıdan, nisbet kabul etmez derecede, zordur. İlk iki devlet, kıraat ve imlâ zorluğu yüzünden acaba ilerleyememişler mi? Ya Japonya'ya ne diyelim? Yazısı resim yazısı olan Japonya ile yazısı harf yazısı olan İspanya arasında bir mukayese yapsak, terakkiyi İspanya’da değil Japonya'da görürüz. Bundan anlaşılıyor ki, terakki mutlak Lâtin harfleri ile el-de edilemez. Bu noktanın hakikati tezahür ettikten sonra, Lâtin harfleri taraftarlarına bir cevab olmak üzere, Lâtin harflerinin faideleriyle mazarratlarını tesbit edelim. Fâideleri bunlardır: 1- Lâtin harfleri, bir çocuğa, kıratı bir ayda, Arabi harfleri ise iki yahud üç ayda öğretir. 2- İmlâ müşkilâtı olmaksızın, aile ve iş mektupları suhuletle yazdırır. Mazarratları bunlardır: 1- Tali tahsilin yüksek kısmıyla âli tahsili söndürür. 2- Milli irfan müesseselerimizde mütefekkir yetiştirmeye mâni` olur. 3- Eslâfımızın müellefâtını unutturur. 4- Mazimiz ile olan her türlü revâtıbı keser. 5- Kendi yetiştireceği Lâtin harfi neslini kitapsız bırakır. 6- İktisadiyatımızın bir kısmını mahv eder. Bu cihet muhtâc-ı izâhtır. Hududumuzun bir tarafında sakin komşularımız, Arapça ve diğer tarafında sakin komşularımız, Acemce konuştuklarından ve kullandıkları yazı Arapça yazı olduğundan, bizde Lâtin harfleri kullanıldığı takdirde, aramızda ticaret muhâberesi vesâiti sâkıt olur. 7- Arapça yazıyı kullanan memleketler ile Türkiye arasında, bir yabancılık husule getirir. Bu cihet muhtâc-ı izahtır. Yazı birliği ve lisân mukâreneti milletler arasında bir teveccüh uyandırır. Bu teveccüh bizim için kıymetlidir. Biz de, esbab-ı siyasiyyeden dolayı, teveccühe muhtacız. Çünkü siyasi düşmanlarımız çoktur, çünkü memleketimiz gayet güzel ve zengindir ve ona göz diken çoktur. Bu mühim meselenin halli için ne yapmalı? 1- Arapça elifbaya pek hafif tadilat idhal etmeli (Bu tadilatın nevini eserimin birinci faslında ber-tafsil izah ettim). 2- Kolay ve resimli elifbâ kitablarını, müsabaka ile yazmalı. 3- Muallimlere elifbanın usül-i tedrisini öğretmek için, elifbâ usül-i tedrisine vakıf seyyar muallimler tayin etmeli. 4- Usûl-i tedrisleri zaif olan muallimlere bir nevi rehber olmak üzere, harflerin infisal ve ittisal hususlarına ait kavaidi tertip ederek bunları not suretinde, elifbâ kitaplarının zirine dere etmeli. 5- İlk kıraat kitaplarını sade Türkçe ile yazmalı. Muallim mekteplerinin adedini çoğaltmalı. 7- Türkçe kelimelerin kâffesine savâit idhal etmeli. 8- Lisanı açık yazmalı. 9- Küçük köylerde maarifin terakkisine hadim olacak vesaiti ihzar etmeli ve bu cümleden olarak, köylere yekdiğerini birleştirmek için yollar yapmalı. Avram Galanti (1873-1961)Yahudi asıllı Türk eğitimci ve siyaset adamı. 

برلك و برابرلكده  قوت، آيريلقده ، صيقينتي و فلاكت واردر. ایكنجی عبدالحميد Birlik ve beraberlikte kuvvet, ayrılıkta, sıkıntı ve felaket vardır. Abdülhamid انسانلر؛ صوسيال بنيه ده  بر بنا ميدانه  گتيرمك ايچون بربرلريله  كَنتلنن، بربرينه  دستك اولان، ياپي طاشلري گبي اولمليدرلر. آلكسيس قار ل İnsanlar; sosyal bünyede bir bina meydana getirmek için birbirleriyle kenetlenen, birbirine destek olan, yapı taşları gibi olmalıdırlar. Alexis Carrel يا أل أله ، يا ئولومه . برتراند راصیل Ya el ele, ya ölüme. Bertrand Russell برلك ايچنده  أريين، هر ايشته  موفّق اولور. چين آتاسوزي Birlik içinde eriyen, her işte muvaffak olur. Çin Atasözü ايمان ايتمه دكجه  جنّته  گيره مزسڭز، بربريڭزي سومدكجه  ده  ايمان ايتمش اولامازسڭز. حضرت محمّد İman etmedikçe cennete giremezsin, birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olamazsınız. Hazret-i Muhammed أللر چوغالنجه ، ايشلر خفيفلر. انگليز آتاسوزي Eller çoğalınca, işler hafifler. İngiliz Atasözü جماعت، انسان وجودلرينڭ طوپليلغي دگل، روحلرڭ برلك ايچنده  طوپلانمسيدر. ژان ژاق روسسو Cemaat, insan vücutlarının topluluğu değil, ruhların birlik içinde toplanmasıdır. Jean J. Rousseau گوجمزي خيرلاشمق ايچون دگل، برلشمك ايچون خرجاملي يز. مالجوم Gücümüzü hırlaşmak için değil, birleşmek için harcamalıyız. Malcolm X برلكده  قرداش گبي ياشامه ىي أوگرنملي يز، يوقسه  برلكده  آبدال گبي ئوله جگز. مارتين لوتر كينگ Birlikte kardeş gibi yaşamayı öğrenmeliyiz, yoksa birlikte aptal gibi öleceğiz. Martin Luther King سن بن دیسڭ افراد، آرادن برلگي قالدير، ملّتلر ايچون ايشته  قيامت او زماندر. محمد عاكف أرصوي Sen ben desin efrad, aradan birliği kaldır, Milletler için işte kıyamet o zamandır. Mehmet Akif Ersoy حركتده  برلك اولمازسه ، فكرده كي برلك فائده سزدر. محمّد اقبال Harekette birlik olmazsa, fikirdeki birlik faydasızdır. Muhammed İkbal

Bu sayımızda öğrendiğimiz harflerden “ ط ” (Tı)’ın diğer harflerle birlikte nasıl yazılacağını göreceğiz. Harfleri yazarken, daha önce öğrendiğimiz başlama ve bitiş şekillerini unutmayalım.

Dergiyi takip edenler, yazmanın da zevkine ulaşıyorlar. Her ay ilerlediğinizi sizler de fark ediyorsunuz. Her işte olduğu gibi, bu işte de bizzat kendimizin gayret göstermesi önemli olacaktır. Bu ay da aşağıdaki metni Osmanlı Türkçesi/Kur’an harfleri ile yazmanızı istiyoruz. En İyi Ben Olmalıyım Öğretmen sınıftaki zeki fakat kıskanç öğrenciye : “Niçin arkadaşlarını çekemiyor, onların yaptıklarını bozup kavga ediyorsun?” diye sordu. Öğrenci, bir süre düşündükten sonra, “Çünkü onların beni geçmelerini istemiyorum.” dedi. “En iyi ben olmalıyım.” Öğretmen, masasından kalktı, eline bir parça tebeşir aldı ve yere 15 cm. uzunluğunda bir çizgi çekti, kıskanç öğrenciye bakarak, “Bu çizgiyi nasıl kısaltırsın?” dedi. Öğrenci bir süre bu çizgiyi inceleyip içinde çizgiyi birçok parçaya bölmek de olan birkaç cevap verdi. Öğretmen, cevapları kabul etmedi ve yere ilkinden daha uzun bir çizgi çekti. “Şimdi birinci çizgi nasıl görünüyor?” diye sordu. Öğrenci utana sıkıla, “Daha kısa” diyerek başını öne eğdi. Öğretmen bu yanıt üzerine öğrencisine unutmaması gereken şu öğüdünü verdi: “Bilgini ve yeteneklerini artırarak kendi çizgini uzatman, rakibinin çizgisini bölmeye çalışmandan daha iyidir.”                        C E V A P       

دنيانڭ اڭ گوزلي اولان يازيڭزي نيه  آتديڭز؟ ابراهيم حقّي قونيه لي آڭلاتييور: طولمه باغچه  سراينده  طوپلانان ديل و تاريخ قونغره سي بيتمش، بو مناسبتله  آچيلان سرگي گزيلمشدي. ايتاليان مستشرقلردن پروف. روسسي يانمه  گلدي و: ”سزڭ آق دڭز حقّنده  يازديغڭز يازيلرڭ هپسي ايتاليانجه يه  چوريلمشدر. طوپ قاپي كتبخانه لريني چوق ايي طانيرسڭز، برقاچ كتاب اينجه له يه جگز. وقتمز چوق طار، بزه  يارديم ايدرميسڭز؟“ ديدي. بوني ممنونيتله  قبول ايتدم. ياننده كي بر باشقه  ايتاليان پروفسورله  برابر سرايه  گيتدك. كتبخانه  مأموري لاتين حرفلريله  قارغه جق بورغه جق يازيلمش قوجامان بر فهرست دفترينى أوڭمزه  قويدي. بو فهرسته  برچوق كتاب و مؤلّف اسملري ياڭليش يازيلمش، عادتا اويديرولمش گبيدي. برلكده  اورايه  گيتديگمز بو يبانجي پروفسور تركولوغلر، بو فهرستڭ صحيفه لريني آچديلر. صوڭره  بربرلرينڭ يوزلرينه  باقديلر. پروف. روسسي قولاغمه  اگيله رك: ”ابراهيم بك!“ ديدي. ”سز حرف انقلابي ياپديڭز، لاتين حرفلريني قبول ايتديڭز. اسكي يازيڭزله  يازيلمش فهرست دفترلري وارسه ، اونلري ايسته سه ك بر صوچ ايشله مش اولمايالم!” “خير! “ ديدم. حافظ كتبدن اسلام حرفلريله  يازيلمش فهرستلري ايسته دم. گيتدي، گتيردي. پروفسورلر اون بش دقيقه ده  آرادقلري كتابلري بولديلر. پروف روسسي: ”قوزوم ابراهيم حقّي بك! دنيانڭ اڭ گوزلي اولان يازيڭزي نيه  آتديڭز؛ او غايت قولاي يازيلان، چيچك گبي يازي آتيليرميدي؟ غربڭ سچكين اوتوريته لري، علم آدملري قولاي يازيلير و گوزل بر يازي آرييورلر. هندسي و چركين لاتين حرفلريني نيچون قبول ايتديڭز... بن لاتينم، لاتين حرفلري ده  بزم ملّي حرفلريمزدر. فقط اونڭله  كوكلي بر علم يازيسي يازيلاماز! “ Dünyanın En Güzeli Olan Yazınızı Niye Attınız? İbrahim Hakkı Konyalı anlatıyor: Dolmabahçe Sarayı'nda toplanan Dil ve Tarih Kongresi bitmiş, bu münasebetle açılan sergi gezilmişti. İtalyan müsteşriklerden Prof. Rossi yanıma geldi ve: "Sizin Akdeniz hakkında yazdığınız yazıların hepsi İtalyancaya çevrilmiştir. Topkapı kütüphanelerini çok iyi tanırsınız, birkaç kitap inceleyeceğiz. Vaktimiz çok dar, bize yardım eder misiniz?" dedi. Bunu memnuniyetle kabul ettim. Yanındaki bir başka İtalyan profesörle beraber Saray'a gittik. Kütüphane memuru Latin harfleriyle kargacık burgacık yazılmış kocaman bir fihrist defterini önümüze koydu. Bu fihriste birçok kitap ve müellif isimleri yanlış yazılmış, âdeta uydurulmuş gibiydi. Birlikte oraya gittiğimiz bu yabancı profesör Türkologlar, bu fihristin sahifelerini açtılar. Sonra birbirlerinin yüzlerine baktılar. Prof. Rossi kulağıma eğilerek: "İbrahim Bey!” dedi. "Siz harf inkılâbı yaptınız, Latin harflerini kabul ettiniz. Eski yazınızla yazılmış fihrist defterleri varsa, onları istesek bir suç işlemiş olmayalım!" "Hayır!" dedim. Hâfız-ı kütüpten İslâm harfleriyle yazılmış fihristleri istedim. Gitti, getirdi. Profesörler on beş dakikada aradıkları kitapları buldular. Prof Rossi: "Kuzum İbrahim Hakkı Bey! Dünyanın en güzeli olan yazınızı niye attınız; o gayet kolay yazılan, çiçek gibi yazı atılır mıydı? Garbın seçkin otoriteleri, ilim adamları kolay yazılır ve güzel bir yazı arıyorlar. Hendesî ve çirkin Latin harflerini niçin kabul ettiniz... Ben Latin’im, Latin harfleri de bizim millî harflerimizdir. Fakat onunla köklü bir ilim yazısı yazılamaz!" ياواش ياواش ديننى ترك ايتمش اولور ”بو حرفلر (لاتين حرفلري) قبول ايديلدكدن صوڭره  قرآن عظيم الشانڭ كتابت و قرائتي امكانسز و بناءً عليه آرناؤدلري خرستيانلق دائره سنه  صوقمق صورتيله  نفوذيني گنيشلتمك ايسته ينلرڭ مقصدي حاصل اولاجغندن، ديني عصبيتي قوميت تعصّبندن داها متین اولان بو ملّت، بو صورتله  فرقنده  اولمايارق ياواش ياواش ديننى ترك ايتمش اولور. آوستوريه  و جيزويت پاپاسلرينڭ مراجعت ايتدكلري شاعر واسطه  و دسيسه لري بوراده  تصريح و صايمق ايسته مه يز. يالڭز بو الفبا مسئله سي، تهلكه نڭ درجه سي ايله  نتيجه يي تعيينه  كافيدر.“ سليمان نظيف Yavaş Yavaş Dinini Terk Etmiş Olur “Bu harfler (Latin harfleri) kabul edildikten sonra Kur’an-ı Azimüşşân’ın kitabet ve kıraati imkânsız ve binaenaleyh Arnavutları Hıristiyanlık dairesine sokmak suretiyle nüfuzunu genişletmek isteyenlerin maksadı hâsıl olacağından, dinî asabiyeti kavmiyet taassubundan daha metin olan bu millet, bu suretle farkında olmayarak yavaş yavaş dinini terk etmiş olur. Avusturya ve cizvit papazlarının müracaat ettikleri şair vasıta ve desiseleri burada tasrih ve saymak istemeyiz. Yalnız bu Elifba meselesi, tehlikenin derecesi ile neticeyi tayine kâfidir.” Süleyman Nazif ديلده  انقلاب اولماز اوتوز-قرق ييل أوڭجه كي مناقشه لري خاطرلارميسڭز؟ يوق ايديلمسي گركن دشمان: عثمانليجه . صالديرانلر كستاخ، صاوونانلر طبانسز. برنجيلرڭ طوداغنده  طلسملي بر كلمه : انقلاب. و آرقه لرنده  باتي. ايكنجيلر ده  عين ميتوسلره  اسير. اما آياقلرنده ، چوكن بر مدنيتڭ زنجيرلري، يورويه مدكلري ايچون قوشانلره  قيزييورلر... عمّاني ايرماغه  باغلامق ايسته ين بو علّامه لر، بيڭ ييللق تاريخمزدن خبرسزديلر. بر مدنيت امرِ يوميلرله  دگيشديريله مزدي. ييغينلر كوسكون و مضطرب، حصارلرينه  چكيلديلر.مستغرب، هم اوقويوجي، هم سيرجيدي آرتق. خلق اوقومييوردي. ديلده  انقلاب اولماز. اختيار تاريخ دنيانڭ هيچ بر ئولكه سنده  بويله  بر چيلغينلغه  شاهد اولمامشدر. طوپلوم گليشدكجه ، ديل ده  گليشير. عثمانليجه  دييه  بر ديل يوقدر. عثمانليجه ، آناطولي يه  يرلشن و اسلاميتي بنمسه ين تركلرڭ ديليدر. يعني خالص تركجه در، باتي تركجه سي. ”دولت، مكتب پروغراملرينه  يڭي تريملر صوقمش، فقط ادبيات ديلينه  قاريشمامشدر.“ جميل مريج Dil'de İnkılâp Olmaz Otuz-kırk yıl önceki münakaşaları hatırlar mısınız? Yok edilmesi gereken düşman: Osmanlıca. Saldıranlar küstah, savunanlar tabansız. Birincilerin dudağında tılsımlı bir kelime: İnkılâp. Ve arkalarında Batı. İkinciler de aynı mitoslara esir. Ama ayaklarında, çöken bir medeniyetin zincirleri, yürüyemedikleri için koşanlara kızıyorlar... Ummanı ırmağa bağlamak isteyen bu allameler, bin yıllık tarihimizden habersizdiler. Bir medeniyet emr-i yevmilerle değiştirilemezdi. Yığınlar küskün ve muzdarip, hisarlarına çekildiler. Müstağrip, hem okuyucu, hem seyirciydi artık. Halk okumuyordu. Dil'de inkılâp olmaz. İhtiyar tarih dünyanın hiçbir ülkesinde böyle bir çılgınlığa şahit olmamıştır. Toplum geliştikçe, dil de gelişir. Osmanlıca diye bir dil yoktur. Osmanlıca, Anadolu'ya yerleşen ve İslâmiyet'i benimseyen Türklerin dilidir. Yani halis Türkçedir, Batı Türkçesi. “Devlet, mektep programlarına yeni terimler sokmuş, fakat edebiyat diline karışmamıştır.” Cemil MERİÇ ملّي كولتور ناصل ويريله جك؟ ”عرب، يعني اسكي ترك حرفلري يرينه  لاتين حرفلري قبول ايديله لي اوتوز بر ييل اولدي... او زمانڭ ير ير افاده  ايديلن انديشه لر(ندن اڭ بيوگي) ده  شويدي: ملّي كتبخانه لريمزده كي يوز بيڭلرله  اثر نه  اولاجق؟ يارينكي نسللر كندي ادبياتلريني، تاريخلريني، ديل و لغاتلريني، فلسفه  دين و حقوق اثرلريني اوقومق امكانندن محروم قالنجه ، اونلره  ملّي كولتور ناصل ويريله جك؟ ير يوزنده  بر تك مملكت گوستريله مزكه ، اوراده  گنجلر قضارا ملّي كتبخانه لرينه  گيررلرسه  بر تك اثر اوقويامادن چيقوب گيتسينلر. بويله  بر قتلِ عام هيچ بر مملكتده  و هيچ بر مملكتڭ تاريخنده  يوقدر... هله  لاتين حرفلري تماميله  يرلشدكدن صوڭره  ليسه لريمزده  عرب حرفلري اوقوتولمه سنده  هيچ بر قانوني محذور يوقدي. بوگون ده  يوقدر...“ پيامي صفا Milli Kültür Nasıl Verilecek? “Arap, yani eski Türk harfleri yerine Latin harfleri kabul edileli otuz bir yıl oldu... O zamanın yer yer ifade edilen endişeleri (inden en büyüğü) de şuydu: Milli kütüphanelerimizdeki yüz binlerle eser ne olacak? Yarınki nesiller kendi edebiyatlarını, tarihlerini, dil ve lügatlerini, felsefe din ve hukuk eserlerini okumak imkanından mahrum kalınca, onlara milli kültür nasıl verilecek? Yeryüzünde bir tek memleket gösterilemez ki, orada gençler kazara milli kütüphanelerine girerlerse bir tek eser okuyamadan çıkıp gitsinler. Böyle bir katliam hiçbir memlekette ve hiçbir memleketin tarihinde yoktur... Hele Latin harfleri tamamıyla yerleştikten sonra liselerimizde Arap harfleri okutulmasında hiçbir kanuni mahzur yoktu. Bugün de yoktur...” Peyami SAFA آمان گورمه سينلر، صاتار! استانبولده ، خزينۀ اوراقڭ قيمتدار، تاريخي وثيقه لريني دفتردارلق، غزته لرڭ اعاده  نسخه لري گبي اوقه  ايله  صاتديرييوردي. ازميرده ، اموال متروكه دن بيڭلرجه  جلد قيمتلي كتاب ماليه  وكالتي مستشاري بگڭ امريله  صاتيلغه  چيقاريلدي. گورولويوركه  ماليه جيلرڭ عندنده  يالڭز بر نوع كاغدڭ قيمتي وار: پاره !... دون آقشام، باقدم ”يڭي گون“ يڭي بر تفرقه نڭ اعلاننى نشر ايدييور. رفيقمز عبدالحميدڭ زماننده  ضبطيه  ناظرلغي ايتمش اولان ناظم پاشانڭ خاطراتنى بر قاچ گونه  قدر درجه  باشلاياجغني قارئلرينه  خبر ويرركن بر ده  رسم باصمش. بو رسم خاطراتڭ استناد ايتديگي تاريخي وثيقه لری گوسترير بر فوطوغرافيدر. ”آمان آرقداشلر، ماليه جيلر گورمه سين، والله، ناظم پاشانڭ وثيقه لريني ده  بش اون غروشه  صاتيويريرلر.“ Aman Görmesinler, Satar! İstanbul’da, hazine-i evrakın kıymettar, tarihî vesikalarını Defterdarlık, gazetelerin iade nüshaları gibi okka ile sattırıyordu. İzmir'de, emval-i metrukeden binlerce cilt kıymetli kitap Maliye Vekâleti müsteşarı beyin emriyle satılığa çıkarıldı. Görülüyor ki maliyecilerin indinde yalnız bir nevi kâğıdın kıymeti var: Para!... Dün akşam, baktım “Yeni Gün” yeni bir tefrikanın ilânını neşr ediyor. Refikimiz Abdülhamid'in zamanında Zaptiye Nazırlığı etmiş olan Nazım Paşanın hatıratını bir kaç güne kadar derce başlayacağını kâri’lerine haber verirken bir de resim basmış. Bu resim hatıratın istinat ettiği tarihî vesikalan gösterir bir fotoğrafıdır. “Aman arkadaşlar, maliyeciler görmesin, vallahi, Nazım Paşanın vesikalarını da beş on kuruşa satıverirler.”

Aşağıdaki kelimelerin Osmanlıca yazılışları harf tablosunda sağdan sola, yukarıdan aşağı ve çapraz olarak yerleştirilmiştir. Latin harfli olarak verilen kelimelerin altındaki boşluklara Osmanlıca yazılışı ile yazıp harf tablosu içerisinde bularak işaretleyiniz. Bulmacanın son gönderme tarihi 25 Kasım’dır. Neticeler 30 Kasım’e kadar açıklanacaktır. Doğru cevapları gönderenlerin arasından 5 kişiye “Osmanlıca Gençlik Rehberi” kitabı hediye edilecektir. Cevapları fotoğrafını çekerek [email protected] adresine gönderebilirsiniz.                          Ç Ö Z Ü M          

Cihat Günteş / İsveç 1970’li yıllarda maalesef okullarda Kur’an hurufunun yasak olması sebebiyle Osmanlıcadan uzak bırakılmıştık. Bu, bende çocukluk yıllarında üzüntü oluşturduğu gibi, seneler geçtikçe üzüntüm ve hasretim arttı. Türkiye’de tanışamadığım eskimeyen yazı ile ahir ömrümde Osmanlıca dergisi vasıtasıyla gurbette, İsveç’te tanıştım. Osmanlıca Eğitim ve Kültür Dergisi’ne minnettarlığımı belirtmek istiyorum. Emeği geçenlerden Allah razı olsun. Şimdi Osmanlıca metinleri rahatlıkla okuyabiliyorum. Üsküdar’da stand açan genç arkadaşlar dergiyi takip etmeye devam edersem mezar taşlarını ve zor metinleri de okuyabileceğimi söylediler. Ben de buna yürekten inanıyor ve yeni özlemime kavuşmak için çabalıyorum. جهاد گونتش / ايسوچ ١٩٧٠’لي ييللرده  مع الاسف اوقوللرده  قرآن حروفنڭ ياساق اولمسي سببيله  عثمانليجه دن اوزاق بيراقيلمشدق. بو، بنده  چوجقلق ييللرنده  أوزونتو اولوشديرديغي گبي، سنه لر گچدكجه  أوزونتوم و حسرتم آرتدي. تركيه ده  طانيشامدیغيم اسكيمه ين يازي ايله  آخر عمرمده  عثمانليجه  درگيسي واسطه سيله  غربتده ، ايسوچده  طانيشدم. عثمانليجه  اگيتيم و كولتور درگيسينه  منّتدارلغمي بليرتمك ايستييورم. امگي گچنلرده ڭ الله راضي اولسون. شيمدي عثمانليجه  متنلري راحتلقله  اوقويابيلييورم. اسكدارده  ستاند آچان گنج آرقداشلر درگي يي تعقيب ايتمه يه  دوام ايدرسه م مزار طاشلريني و زور متنلري ده  اوقويابيله جگمي سويله ديلر. بن ده  بوڭا يوركدن اينانييور و يڭي أوزلممه  قاووشمق ايچون چابالييورم.