Mizaç İlmi-1
Fî Beyâniʼl-Erkâniʼl-Erbaʻa
İnsânın ve sâir hayvânın bedeni aslında dört nesneden yoğrulmuşdur ki anâsır ve erkân derler. Ol dört nesnenin ikisi hafîfdir yaʻnî yenlidir. Biri...
Gışâ beyânındadır
Bu şol marazdır ki, gice görmez. Halk dilinde buna şebkûr dirler. Sebebi buhārât-ı galîzadır ki, demi bulandırır. Ve galîz ider. Ekser bu maraz...
Usr-ı bevl güçle tebevvül eylemekdir. Sebebi zaʻf-ı mesânedir. Ya sû-i mizâc-ı sâdec ya sû-i mizâc-ı bedenî ile defʻaten tebevvüle kâdir olmamakdır. Bu sebebin ekseri...
Seder Beyânındadır
Göz kararmakdır. Kaçan hâdis olsa başında sıkl-ı azîm olub ol kimesne mebhût olur. Ke-ennehû başına bedeninden duhân çıkar. Karanulukda kalur gibi gözleri kararır....
Adâb-ı Taʻâm
Maʻlûm ola ki insan acıkmadıkça taâm yimemek gerek ve pek acıkdığı zaman dahi taʻâm te’hîr eylemeyeler. Zirâ bedenden miʻdeye rutûbetler dökülüb miʻdeyi ifsâd...
İmdi lisân bir lahm-pâredir ki, nerm ve sefîddir. Ve anda damarlar ve şiryânlar bî-nihâyedir. Bu damarlar ve şiryânlar lisânın humretine sebebdir. Cenâb-ı Bârî zebânı...
Metnin Transkripsiyonu
Noksan-ı Demden Olan HastalıklarSebebi damar boşalmakdan veya ishâl olmakdan veyâhud kan akıtmakdan veya çok cimâ eylemekden veyâ seyelân-ı demden veyâ ruâf olmaktan veyâ...
Metnin Aslı
Metnin Transkripsiyonu
Metnin Güncel Tercümesi
Uzuvların Riyâzâtı Maʻlûm olâ ki her uzuv ki riyâzâtı yâni hareketi çok ola ol uzuv ki kâvî olur husûsân...
Bunun maʻnâsı ziyâde arık olmakdır. Sebebi ya kıllet-i demdir yahud teksîr-i deme bâʻis olmayan gıdâların eklidir. Yahud demin mekrûh gelmesindendir ki, tabîʻat anı sâir...
